مقايسه‌ي اثربخشي مداخله‌هاي فراشناختي و شناختي رفتاري بر كاهش علايم اختلال اضطراب فراگير و باورهاي فراشناختي

مقدمه: اگر چه به نظر مي‌رسد سيستم پردازش فراشناختي نقش قابل توجهي در شكل‌گيري اختلال اضطراب فراگير دارد، اما مطالعات چنداني در مورد اثربخشي مداخله‌ي فراشناختي در كاهش علايم اين اختلال انجام نگرفته است. هدف پژوهش حاضر بررسي اثربخشي مداخلات فراشناختي و شناختي- رفتاري در كاهش علايم اختلال اضطراب (General anxiety disorder يا GAD) و باورهاي فراشناختي بود. روش‌ها: در يك كارآزمايي باليني در سال 1390، 45 نفر از بيماران مبتلا به GAD از بين مراجعه‌كنندگان به مراكز و كلينيك‌هاي روان‌پزشكي و روان‌شناسي شهرستان همدان انتخاب شدند و به صورت تصادفي در دو گروه مداخله‌اي شناختي- رفتاري و فراشناختي و يك گروه شاهد تقسيم شدند. داده‌ها در مرحله‌ي قبل و بعد از مداخله از طريق مقياس اختلال اضطراب فراگير و پرسشنامه‌ي باورهاي فراشناختي (Metacognitive questionnaire) جمع‌آوري شد. تحليل داده‌ها با استفاده از روش آماري Multivariate ANOVA و به كمك نرم‌افزار SPSS نسخه‌ي 16 صورت گرفت. يافته‌ها: بين نمرات سه گروه در مرحله‌ي پس آزمون تفاوت معني‌داري وجود داشت (0.01 P). نتايج آزمون تعقيبي LSD حاكي از آن بود كه ميانگين نمرات گروه درمان فراشناختي در مورد علايم GAD و باورهاي فراشناختي از دو گروه ديگر و ميانگين نمره‌ي گروه شناختي- رفتاري نيز از گروه شاهد به طور معني‌داري پايين‌تر بود (0.05 P). نتيجه‌گيري: مداخله‌ي فراشناختي و شناختي- رفتاري هر دو در كاهش علايم GAD و باورهاي فراشناختي مؤثر هستند. با اين وجود به نظر مي‌رسد مداخله‌ي فراشناختي در كاهش علايم GAD مؤثرتر از روش شناختي- رفتاري است.