بررسي نقش كلبسيلا اكسي‌توكا در كوليت ناشي از مصرف آنتي‌بيوتيك و تعيين حساسيت آنتي‌بيوتيكي ايزوله‌هاي باليني

مقدمه: در سال‌هاي اخير كلبسيلا اكسي‌توكا به عنوان عامل كوليت هموراژيك وابسته به آنتي‌بيوتيك (Antibiotic-associated hemorrhagic colitis) شناخته شده است. اين عارضه اغلب بعد از درمان آنتي‌بيوتيكي توسط داروهاي بتالاكتام، كويينولون‌ها و سفالوسپورين‌ها كه در درمان بيماري‌هاي عفوني و در تمام سنين مورد استفاده قرار مي‌گيرند، مشاهده مي‌شود. هدف از انجام اين مطالعه بررسي ميزان شيوع كلبسيلا اكسي‌توكا در افراد مبتلا به كوليت و تعيين الگوي حساسيت آنتي‌بيوتيكي در سويه‌هاي ايزوله شده بود. روش‌ها: در اين مطالعه‌ي توصيفي تحليلي، بيماران بستري در بيمارستان كه سابقه‌ي مصرف آنتي‌بيوتيك را به مدت 1 هفته تا 2 ماه قبل از شروع اسهال يا اسهال خوني داشتند، بررسي شدند. شناسايي سويه‌هاي كلبسيلا اكسي‌توكا با استفاده از تست‌هاي استاندارد ميكروب‌شناسي بر روي نمونه‌ي مدفوع صورت گرفت. باكتري‌هاي ايزوله‌شده با استفاده از پرايمر‌هاي اختصاصي جهت رديابي ژن اختصاصي كلبسيلا اكسي‌توكا (Polygalacturonase pehX gene) و با روش PCR (Polymerase chain reaction) تأييد شدند. الگوي مقاومت آنتي‌بيوتيكي ايزوله‌ها نسبت به آنتي‌بيوتيك‌هاي مورد استفاده با روش استاندارد ديسك ديفيوژن آگار بر روي محيط مولر هينتون آگار انجام شد و نتايج بر اساس توصيه‌هاي CLSI (Clinical and laboratory standards institute) ارزيابي شد. يافته‌ها: در اين مطالعه 311 نمونه‌ي مدفوع از بيماران مبتلا به اسهال يا اسهال خوني در مدت 18 ماه (خرداد 1390 لغايت دي ماه 1391) بررسي شد. تعداد 40 سويه كلبسيلا اكسي‌توكا با روش‌هاي استاندارد ميكروب‌شناسي جدا گرديدند و با روش PCR تأييد شدند. شيوع كلبسيلا اكسي‌توكا در بين كودكان 52.5 درصد، زنان 22.5 درصد و مردان 25 درصد بود. 30.6 درصد سويه‌هاي كلبسيلا اكسي‌توكا از بيماران مبتلا به اسهال خوني و 69.4 درصد از بيماران مبتلا به اسهال با سابقه‌ي مصرف آنتي‌بيوتيك ايزوله گرديد. حساسيت ايزوله‌هاي باليني كلبسيلا اكسي‌توكا نسبت به آنتي‌بيوتيك‌هاي آميكاسين، ارتاپنم، ايمي‌پنم و مروپنم به ترتيب 98، 98، 93 و 90 درصد بود. باكتري‌هاي ايزوله‌شده به ترتيب داراي بيشترين مقاومت نسبت به آنتي‌بيوتيك‌هاي آموكسي‌سيلين (85 درصد)، آمپي‌سيلين (80 درصد)، تيكارسيلين (55 درصد)، و كوتريموكسازول (30 درصد) بود. نتيجه‌گيري: نتايج به دست‌آمده نشان داد كه عفونت با كلبسيلا اكسي‌توكا در بيماران مبتلا به كوليت وابسته به آنتي‌بيوتيك همراه با اسهال و يا اسهال خوني بايد مورد توجه بيشتر قرار گيرد.