ﺳﺒﮏﺷﻨﺎﺳﯽ ﺗﺰﺋﯿﻨﺎت ﻣﻌﻤﺎري دوره ﻣﺎد ( ﺑﺎ ﺗﺎﮐﯿﺪ ﺑﺮ ﺳﻪ ﻣﺤﻮﻃﻪ ﻧﻮﺷﯿﺠﺎن، ﮔﻮدﯾﻦ و ﺑﺎﺑﺎﺟﺎن)

ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﯾﻨﮑﻪ ﻫﯿﭻﮔﻮﻧﻪ ﻧﻮﺷﺘﻪ و ﻣﺪرك ﮐﺘﺒﯽ از دوره ﻣﺎدﻫﺎ ﺗﺎﮐﻨﻮن ﺑﺪﺳﺖ ﻧﯿﺎﻣﺪه اﺳﺖ؛ آﺛﺎر ﻣﻌﻤﺎري ﺑﻪ ﺟﺎي ﻣﺎﻧﺪه از اﯾﻦ دوره ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﮐﻤﮑﯽ ﺷﺎﯾﺎن در ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻓﺮﻫﻨﮓ و ﻫﻨﺮ ﻣﺎدﻫﺎ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ. در اﯾﻦ ﺑﯿﻦ ﻧﻘﺶ ﺗﺰﺋﯿﻨﺎت ﻣﻌﻤﺎري ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﻫﻨﺮي و ﺳﻠﯿﻘﻪاي ﺑﻮدن ﻫﻨﺮﻣﻨﺪ ﻣﻠﻤﻮسﺗﺮ اﺳﺖ. ﺑﺮ اﺳﺎس ﺷﻮاﻫﺪ ﺗﺎرﯾﺨﯽ، ﻣﺎدﻫﺎ در ﻫﻨﮕﺎم ورود ﺑﻪ ﻓﻼت اﯾﺮان ﺑﺎ ﺗﻤﺪنﻫﺎي ﺑﺎﺷﮑﻮه ﻣﺎﻧﺎﻫﺎ، ﮐﺎﺳﯽﻫﺎ، اﻟﯿﭙﯽﻫﺎ، ﻋﯿﻼﻣﯽﻫﺎ و... روﺑﺮو ﺷﺪﻧﺪ. ﺑﻨﻈﺮ ﻣﯽرﺳﺪ ﮐﻪ ﻗﻮم ﺗﺎزه وارد ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﻏﺎﻟﺐ ﺷﺪن ﺗﺪرﯾﺠﯽ ﺑﺮ اﻗﻮام ﺑﻮﻣﯽ، از ﻫﻨﺮ و ﻣﻌﻤﺎري آﻧﻬﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮده و ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻣﻌﻤﺎري و ﻫﻨﺮ ﺗﺰﯾﯿﻨﯽ ﻣﻠﻞ ﺗﺎﺑﻌﻪ را در آﺛﺎر ﺧﻮد ﺑﮑﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ. از اﯾﻦ رو، ﺳﺒﮏﻫﺎي ﻫﻨﺮي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن در ﺗﺰﺋﯿﻨﺎت ﻣﻌﻤﺎري آﻧﻬﺎ دﯾﺪه ﻣﯽﺷﻮد و اﺣﺘﻤﺎﻻ ﻫﺮ ﺳﺒﮑﯽ را از ﺗﻤﺪﻧﯽ ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ. اﯾﻨﮑﻪ آراﯾﻪ ﻫﺎي ﺗﺰﯾﯿﻨﯽ واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻣﻌﻤﺎري ﻣﺎدﻫﺎ ﮐﺎﻣﻼ ﺑﻮﻣﯽ ﻓﻼت اﺳﺖ ﯾﺎ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺎدﻫﺎ ﺑﻪ ﺟﻐﺮاﻓﯿﺎي اﯾﺮان آورده ﺷﺪه، ﭘﺮﺳﺶ اﺳﺎﺳﯽ اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ اﺳﺖ. روش ﺗﺤﻘﯿﻖ در اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ، اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺪارك ﻣﮑﺘﻮب و ﻣﻌﺘﺒﺮ ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻪ از ﮐﺎوشﻫﺎي ﺑﺎﺳﺘﺎنﺷﻨﺎﺳﯽ و ﻣﺸﺎﻫﺪات ﻣﯿﺪاﻧﯽ ﺑﺮاي ﺑﺎزﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﺗﺰﺋﯿﻨﺎت ﻣﻌﻤﺎري ﻣﺎد اﺳﺖ. ﺳﭙﺲ ﺑﺎ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻣﻌﻤﺎري دورهﻫﺎي ﻗﺒﻞ و ﻫﻤﺰﻣﺎن ﻣﺎدﻫﺎ و ﺗﻄﺒﯿﻖ آﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﻫﻢ، ﺳﺒﮏﻫﺎي ﺑﻪ ﮐﺎر رﻓﺘﻪ در ﺗﺰﺋﯿﻨﺎت ﻣﻌﻤﺎري ﻣﺎدﻫﺎ را ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﯽﮐﻨﺪ. ﻧﺘﯿﺠﻪ اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ ﺑﯿﺎن ﻣﯽﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﺗﺰﺋﯿﻨﺎت ﻣﻌﻤﺎري ﻣﺎدﻫﺎ ﺗﻠﻔﯿﻘﯽ ﮔﺰﯾﻨﺸﯽ از ﻫﻨﺮ ﻣﻠﻞ ﺗﺎﺑﻊ ﺑﻮﯾﮋه ﻣﺎﻧﺎﻫﺎ، ﻋﯿﻼﻣﯽ و ﺣﮑﻮﻣﺖﻫﺎي ﻫﻤﺠﻮار ﻫﻤﭽﻮن اورارﺗﻮﻫﺎ اﺳﺖ و ﺧﺎﻟﻖ ﺳﺒﮏ ﺟﺪﯾﺪي در ﻣﻌﻤﺎري اﯾﺮاﻧﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ.

this article has no abstract