ﺳﺮآﻏﺎز ﮐﺸﺎورزي ﻧﻈﺎم ﻣﻨﺪ در اﯾﺮان ﺑﺮ اﺳﺎس ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﺸﻨﺎﺳﯽ و ﻣﺮور وﺿﻌﯿﺖ آن در دوران ﺗﺎرﯾﺦ ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﯽ

ﺎت ﭘﯿﺸﯿﻦ آﻏﺎز ﺗﺎرﯾﺦ ﮐﺸﺎورزي ﻧﻈﺎم ﻣﻨﺪ )راﯾﺞ( را در ﺟﻬﺎن ﺑﻪ ﺣﺪود ﭘﻨﺞ ﺗﺎ ﻧﻪ ﻫﺰار ﺳﺎل ﭘﯿﺶ در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﯿﺎن رودان ﺑﯿﻦ اﻟﻨﻬﺮﯾﻦ( ﻣﯽ رﺳﺎﻧﺪ. اﻣﺎ ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﺗﺎزه ﻧﺸﺎن داد در ﻣﻨﻄﻘﻪ داﺧﻠﯽ ﻓﻼت اﯾﺮان و ﺑﻪ وﯾﮋه ﮐﻮﻫﭙﺎﯾﻪ ﻫﺎي زاﮔﺮس در دوازده ﻫﺰار ﺳﺎل ﭘﯿﺶ ﮐﺸﺎورزي داراي اﻟﮕﻮ و ﻧﻈﺎم )راﯾﺞ( اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ. وﯾﮋﮔﯽ ﻓﻼت داﺧﻠﯽ اﯾﺮان و ﺷﮑﻞ ﻋﻮارض ﻃﺒﯿﻌﯽ آن ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ ﻋﻠﯽ رﻏﻢ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻦ اﯾﺮان در اﻗﻠﯿﻢ ﻫﺎي ﺧﺸﮏ و ﻧﯿﻤﻪ ﺧﺸﮏ، ﺑﺘﻮان از آﺑﻬﺎي زﯾﺮزﻣﯿﻨﯽ و ﺟﺎري ﺑﺮاي ﮐﺸﺎورزي ﺑﺎ ﻋﻠﻢ ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد و اﯾﻦ اﻣﺮ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ اﺑﺪاع ﻗﻨﺎت ﺗﻮﺳﻂ اﯾﺮاﻧﯿﺎن ﮔﺮدﯾﺪ. اﯾﺮان ﺧﺎﺳﺘﮕﺎه ﮔﯿﺎﻫﺎن زراﻋﯽ ﻣﻬﻢ از ﺟﻤﻠﻪ ﺧﺎﻧﻮاده ﻏﻼت داﻧﻪ رﯾﺰ ﺑﻮده و ﮔﯿﺎﻫﺎن ﺑﺴﯿﺎري ﺑﻪ ﺳﺎﯾﺮ ﻧﻘﺎط ﺑﺮاي ﮐﺸﺖ و ﭘﺮورش در دوران ﮐﻬﻦ ﺻﺎدر ﮐﺮده اﺳﺖ. داﻣﻨﻪ وﺳﯿﻌﯽ از ﮔﯿﺎﻫﺎن وﺣﺸﯽ و زراﻋﯽ در اﯾﺮان وﺟﻮد داﺷﺘﻪ و در اﻗﻠﯿﻢ ﻣﺨﺘﻠﻒ روﯾﺶ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ. روﺳﺘﺎ ﭘﺎﯾﻪ ﮐﺸﺎورزي از دوران ﺑﺎﺳﺘﺎن ﺗﺎ ﮐﻨﻮن در ﻓﻼت اﯾﺮان اﺳﺖ.در ﻣﺘﻮن اﺳﺎﻃﯿﺮي، ﮐﺸﺎورزي رﮐﻦ اﺻﻠﯽ ﺟﺎﻣﻌﻪ اﺳﺖ و ﺗﺎﮐﯿﺪ زﯾﺎدي ﺑﺮ ﮐﺸﺖ ﻏﻼت ﺑﻮﯾﮋه ﮔﻨﺪم وﺟﻮد داﺷﺘﻪ اﺳﺖ. ﺗﺤﻘﯿﻘﺎﺗﯽ ﮐﻪ در ﺳﺎﻟﻬﺎي 2009-2010 ﻣﯿﻼدي در ﮐﻮﻫﭙﺎﯾﻪ ﻫﺎي زاﮔﺮس ﻏﺮﺑﯽ و ﻣﺤﻮﻃﻪ ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﯽ ﭼﻐﺎﮔﻼن در رﺷﺘﻪ ﮐﻮﻫﻬﺎي زاﮔﺮس ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺤﻘﻘﺎن داﻧﺸﮕﺎه ﺗﻮﺑﯿﻨﮕﻦ و ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﺸﻨﺎﺳﺎن اﯾﺮان اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺖ ﻧﺸﺎن داد در ﺣﺪود دوازده ﻫﺰار ﺳﺎل ﭘﯿﺶ ﻣﺮدﻣﺎن اﯾﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻏﻼت را ﮐﺸﺖ ﻣﯽ ﻧﻤﻮده اﻧﺪ. در دوران ﺗﺎرﯾﺦ اﯾﺮان ﺑﺎﺳﺘﺎن )ﺗﻤﺪن ﻋﯿﻼم، ﺣﮑﻮﻣﺖ ﻣﺎد، ﻫﺨﺎﻣﻨﺸﯿﺎن، ﺳﻠﻮﮐﯿﺎن، اﺷﮑﺎﻧﯿﺎن و ﺳﺎﺳﺎﻧﯿﺎن( ﮐﺸﺎورزي ﭘﺎﯾﻪ اﺻﻠﯽ اﻗﺘﺼﺎدي و اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺟﻮاﻣﻊ ﺑﻮده اﺳﺖ و در دوره ﺳﺎﺳﺎﻧﯿﺎن ﺷﺎﻫﺪ ﺗﺤﻮﻻت ﺑﺴﯿﺎري در رواﺑﻂ ﺑﯿﻦ ﮐﺸﺎورزان و ﺣﮑﻮﻣﺖ ﻫﺴﺘﯿﻢ. ﻫﺮدوت ﺑﺴﯿﺎري از ﺗﺤﻮﻻت آن زﻣﺎن در ﮐﺸﺎورزي را ﮔﺰارش ﻧﻤﻮده است اﺑﺘﮑﺎرات اﯾﺮاﻧﯿﺎن در ﻓﻨﻮن ﮐﺸﺎورزي در دوران ﺑﺎﺳﺘﺎن ﻣﻨﺸﺎء ﺗﺤﻮل در ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮐﺸﺎورزي ﺑﻮده و ﺳﺪه ﻫﺎي ﺑﻌﺪ اﺛﺮ ﮔﺬارده اﺳﺖ

this article has no abstract