اثر ضد قارچي اسانس گياه خوشاريزه (Echinophora platyloba) بر گونه‌هاي كانديدايي جدا شده از واژينيت كانديدايي در مقايسه با فلوكونازول

مقدمه: كانديدا يكي از عوامل شايع عفونت‌هاي فرصت طلب انساني است. با توجه به افزايش عفونت‌هاي فرصت طلب و مصرف بيش از حد داروها، مقاومت نسبي در گونه‌ها نسبت به داروهاي ضد قارچي از جمله فلوكونازول ايجاد شده است. با نظر به اين موضوع كه گياهان يك منبع الهام بخش براي ساخت داروها مي‌باشند، بررسي گياه خوشاريزه با توجه به بومي بودن در ايران، مي‌تواند در شناخت مسيرهاي جديد درمان عفونت‌هاي مقاوم به دارو كمك كننده باشد. روش‌ها: ايزوله‌هاي قارچي جدا شده از افراد مبتلا به واژينيت كانديدايي پس از تعيين هويت، به روش RapIDTM Yeast plus system، مورد استفاده قرار گرفتند. براي آزمون حساسيت دارويي گونه‌ها، از رقت‌هاي مختلف داروي فلوكونازول و اسانس گياه خوشاريزه به روش انتشار در ژل استفاده شد و 50MIC (Minimum inhibitory concentration)، 90MIC و MFC (Minimal fungicidal concentration) به روش ميكرودايلوشن براي هر يك از گونه‌ها به صورت جداگانه ثبت و مقايسه گرديد. يافته‌ها: از تعداد 15 گونه‌ي كار شده، 66 درصد گونه‌ها نسبت به فلوكونازول حساس بودند و فقط دو گونه‌ي 53 (گلابراتا) و 29 (آلبيكنس) وابسته به دوز و سه گونه‌ي 60 (گلابراتا)، 68 (كروزه‌اي) و 149 (روگوزا) نسبت به فلوكونازول مقاوم بودند؛ در حالي كه نسبت به اسانس خوشاريزه در محدوده‌ي وابسته به دوز قرار گرفتند. در بررسي اسانس خوشاريزه، 6 درصد گونه‌ها حساس، 48 درصد وابسته به دوز و 46 درصد مقاوم گزارش گرديد. كمترين مقدار 50MIC، 90MIC و MFC فلوكونازول و اسانس خوشاريزه براي گونه‌ي 31 (آلبيكنس) و بيشترين آن‌ها براي گونه‌ي 68 (كروزه‌اي) ثبت گرديد. نتيجه‌گيري: به نظر مي‌رسد مي‌توان در كنار مصرف فلوكونازول، از اسانس خوشاريزه به صورت خوراكي و يا تهيه‌ي لوسيون در درمان مكمل واژينيت كانديدايي استفاده كرد.