ارزيابي كتب اقتصاد ايران بر اساس اهداف نظام اقتصادي اسلام

با گذشت چند دهه از پيروزي انقلاب اسلامي، تأليف يك كتاب درسي اقتصاد ايران متناسب با ويژگي ها و اهداف نظام اقتصاد اسلامي ضرورت دارد. براي شروع اين كار مي توان از بهبود نزديك ترين كتاب به فضاي اقتصاد اسلامي استفاده كرد. مقاله حاضر به عنوان گامي اوليه، به نقد محتوايي كتب اقتصاد ايران بر اساس اهداف اين نظام مي پردازد. نتايج تحليل 14 كتاب اقتصاد ايران نشان داد: (1) عمده كتاب ها با رويكرد بخشي ـ توصيفي نوشته شده اند؛ (2) كتب تحليلي اندك بوده و لحني تلخ و نااميد كننده دارند؛ (3) امتياز كلي كتب كمتر از نصف است كه نشان دهنده وضعيت نامطلوب آنها است؛ (4) اشتغال و رشد اقتصادي بيشتر از ساير اهداف مورد توجه بوده و حفظ محيط زيست و استقلال اقتصادي كمتر از همه مورد توجه هستند؛ (5) تنها يك كتاب داراي نظريه متمايز است كه آن هم وجه سلبي داشته و مربوط به شرايط قبل از انقلاب يعني استبداد نفتي شاه است؛ (6) تمام كتاب ها فاقد يك الگوي مفهومي در خصوص اقتصاد ايران هستند؛ به طوري كه اين الگو نشان دهد اولاً چرخه موجود فعاليت اقتصادي در ايران چگونه است و ثانياً زمينه ها و بسترهاي خروج از اين چرخه و ورود به يك چرخه متعالي اقتصادي چيست. بدين ترتيب مبنا قرار دادن هيچ كتابي براي تدوين يك كتاب اقتصاد ايران اسلامي مناسب نيست. با مطرح شدن ايده اقتصاد مقاومتي در سال هاي اخير لازم است تحليل اقتصاد ايران برخاسته از اين زاويه و با استفاده از رويكرد تركيبي تاريخي ـ بخشي ـ نهادي صورت گرفته و كتابي درسي تأليف شود.