معرفي و بازشناسي نسخۀ خطي مثنوي بهرام و بهروز از وقار شيرازي

فاقد عنوان لاتين

مثنوي بهرام و بهروز از وقار شيرازي، منظومه‌اي تعليمي و عرفاني در 1440 بيت است كه در سدۀ سيزدهم هجري سروده شده و محتوايي تعليمي و عرفاني دارد. از اين مثنوي تاكنون يك نسخۀ خطي به كتابت ميرزا ابراهيم، مشهور به آقا و متخلّص به صفا به دست آمده است. شاعر هدف خود را از سرودن اين منظومه، بيان مسائل حكيمانه به زبان شعر بيان كرده و براي تحقق اين هدف، از شيوۀ عطار و مولانا و نظامي تأثير پذيرفته است. گسترۀ اين تتبع در دو حوزۀ لفظ و معنا قابل شناسايي است. مثنوي بهرام و بهروز در سطوح فكري و زباني و ادبي داراي ويژگي‌هاي قابل تأملي است كه اين موضوع، نشان از احاطۀ علمي و ادبي وقار شيرازي دارد. در مقالۀ حاضر، با تكيه بر روش توصيفي‌تحليلي، ضمن معرفي مختصر شاعر، ويژگي‌هاي گوناگون تنها نسخۀ خطي به‌دست‌آمده از مثنوي بهرام و بهروز در سطوح يادشده بررسي شده است. نتايج تحقيق نشان مي‌دهد كه مثنوي مذكور از ديد فكري، در پي تبيين آموزه‌هاي تعليمي و عرفاني به مخاطبان خويش است و روساختي عاشقانه و ژرف‌ساختي آموزه‌اي دارد. از ديد زباني، وقار با تكيه بر ساده‌گويي و ويژگي‌هاي سبك خراساني به‌ويژه روش مولانا، اثرش را به رشتۀ نظم درآورده است. در سطح ادبي نيز، شاعر بيش از همه به صورت‌هاي خيالي تشبيه و استعاره نظر داشته كه اين امر بيانگر جنبه‌هاي خيال‌انگيزي و شاعرانگي برجستۀ مثنوي بهرام و بهروز است.