بررسي مفهومي نقشمايه هاي انساني سفالينه هاي قلم سياه سده هاي مياني ( 6-7 ه.ق)؛ با تكيه بر مجموعه ي موزه هاي بنياد مستضعفان

ﺑﺎ اﺑﺪاع ﺳﻔﺎل، ﻧﻘﻮش ﺧﻄﯽ و اﻧﺘﺰاﻋﯽ ﺑﺮاي ﺑﯿﺎن ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ و اﻧﺪﯾﺸﻪ ﻫﺎ و ﻧﻤﺎﯾﺶ ﻣﺤﯿﻂ زﻧﺪﮔﯽ، آرزوﻫﺎي ذﻫﻨﯽ و ﺣﺲ زﯾﺒﺎﺋﯽ ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ ﺑﺎزﺗﺎب ﯾﺎﻓﺖ. ﺳﻔﺎﻟﯿﻨﻪ ﻫﺎي اﺳﻼﻣﯽ ﺳﺪه ﻫﺎي ﺳﻮم و ﭼﻬﺎرم ﻫﺠﺮي ﺑﺎ ﻧﻘﺸﻤﺎﯾﻪ ﭘﯿﮑﺮه اي و ﻫﯿﺎﮐﻞ اﻧﺴﺎﻧﯽ در ﺗِﻢ ﺳﻮارﮐﺎر وﺧﻨﯿﺎﮔﺮ ﺑﺎ اﺟﺮاي ﻧﺎﻣﺘﻨﺎﺳﺐ و ﮐﺎرﯾﮑﺎﺗﻮر وار از ﺳﺎﺳﺎﻧﯿﺎن ﺗﺎﺛﯿﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ. ﺳﺪ ه ﻫﺎي ﺷﺸﻢ و ﻫﻔﺘﻢ ﻫﺠﺮي ﺑﺎ ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﻫﺎي ﻓﻨﯽ ﺻﻨﻌﺖ ﺳﻔﺎﻟﮕﺮي، اﻣﮑﺎن ﻧﻘﺶ اﻧﺪازي ﮔﺴﺘﺮده و ﻧﻘﺸﻤﺎﯾﻪ ﻫﺎي رواﺋﯽ و ﺗﻤﺜﯿﻠﯽ ﺑﺎ ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ ﻣﺬﻫﺒﯽ، آﺋﯿﻨﯽ، ﺣﻤﺎﺳﯽ و ﺗﻐﺰﻟﯽ ﻓﺮاﻫﻢ آﻣﺪ. ﻧﮕﺎره ﻫﺎﯾﯽ ﺑﺎ ﺑﯿﺎن ﺷﻔﺎف از ﺟﻠﻮه ﻫﺎي زﻣﯿﻨﯽ زﻧﺪﮔﯽ و ﺻﺤﻨﻪ ﻫﺎي روزﻣﺮه، ﺷﮑﺎر، ﻣﺠﺎﻟﺲ ﺿﯿﺎﻓﺖ، رﻗﺺ و ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ و زﻧﺪﮔﯽ درﺑﺎري ﺗﺮﺳﯿﻢ ﺷﺪه اﺳﺖ. ﺷﯿﻮه ﻧﻘﺎﺷﯽ زﯾﺮ ﻟﻌﺎب ﻗﻠﻢ ﺳﯿﺎه از ﺟﻤﻠﻪ اﺑﺪاﻋﺎت اﯾﻦ ﺑﺎزه زﻣﺎﻧﯽ، ﺷﻤﺎﺋﯽ از ﺗﺼﻮﯾﺮ ﭘﺮدازي اﯾﺮان در دوره ﺑﺎزﺳﺎزي ﺳﻠﺠﻮﻗﯿﺎن( اﺳﺖ. ﺷﯿﻮه اي ﮐﻪ ﻧﮕﺎره ﻫﺎي آن ﺑﻪ رﻧﮓ ﻣﺸﮑﯽ ﺑﺮ زﻣﯿﻨﻪ آﺑﯽ ﻓﯿﺮوزه اي اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ. ﭘﮋوﻫﺶ ﺑﻪ ﺷﯿﻮه ﺗﻮﺻﯿﻒ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ ﻧﮕﺎره ﻫﺎي اﻧﺴﺎﻧﯽ ﻣﻨﻘﻮش ﺑﺮ ﺳﻔﺎﻟﯿﻨﻪ ﻫﺎي ﮔﻮﻧﻪ ﻗﻠﻢ ﺳﯿﺎه ﺑﺎ دو روش ﻣﯿﺪاﻧﯽ و ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻋﯿﻨﯽ و ﻣﻠﻤﻮس و ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ اي و اﺳﺘﺎدي اﺳﺖ. ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اي ﻣﺘﺸﮑﻞ از ﻫﺸﺖ ﻇﺮف ﺳﻔﺎﻟﯽ ﺑﻪ اﺷﮑﺎﻟﯽ ﭼﻮن ﺑﺸﻘﺎب، ﮐﺎﺳﻪ، ﮐﻮزه، ﺗﻨﮓ، ﮔﻠﺪان و ﭘﺎرچ ﺑﺮرﺳﯽ ﺷﺪه اﺳﺖ. ﺑﺮآﯾﻨﺪ ﭘﮋوﻫﺶ ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ، ﻧﻘﺶ اﻧﺴﺎﻧﯽ ﻧﺸﺴﺘﻪ ﻣﯿﺎن ﮔﻞ و ﮔﯿﺎه ﺑﻪ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻧﯿﺮوي زﻧﺪﮔﯽ ﺑﺨﺶ، ﻣﺮد و زن در ﺣﺎل ﮔﻔﺘﮕﻮ و ﻣﺤﺎط در دواﯾﺮ ﺑﻪ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﺗﻘﺪس، ﺻﺤﻨﻪ ﻫﺎي ﺳﻮار ﮐﺎر ﻣﺘﺎﺛﺮ از اﻟﮕﻮي ﮐﻬﻦ و اﺷﺎره ﺑﻪ ﻗﻬﺮﻣﺎﻧﯽ و ﻗﺪرﺗﻤﻨﺪي وﺑﯿﺎﻧﮕﺮﺧﻮي ﺳﻠﻄﻪ ﺟﻮﺋﯽ ﺳﻠﺠﻮﻗﯿﺎن و اﯾﻠﺨﺎﻧﺎن، رﻗﺎﺻﺎن در ﺣﺎل ﻫﻨﺮ ﻧﻤﺎﺋﯽ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي ﺗﻔﺮج و ﺟﺸﻦ ﻣﻘﺪس و راﻣﺸﮕﺮان در حال ﻧﻮازش ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ ﻣﻮﺟﺪ ﺳﺮور و ﻟﺬت ﺗﺮﺳﯿﻢ ﺷﺪه اﺳﺖ.

this article has no abstract