نو ﯾﺎﻓﺘﻪ ﻫﺎي ﻧﻘﺎﺷﯽ دﯾﻮاري ﻏﺰﻧﻮي در ﻣﺴﺠﺪ ﺷﻬﺮ ﺗﺎرﯾﺨﯽ ﺳﻨﮓ ﺑﺴﺖ

ﻧﻘﺎﺷـﯽ دﯾﻮاري در دوره ﻏﺰﻧﻮي ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﮐﻤﺒﻮد اﻃﻼﻋﺎت از ﻫﻨﺮ و ﻣﻌﻤﺎري اﯾﻦ دوره ﮐﻤﺘﺮ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ. ﺗﻨﻬﺎ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻧﻘﺎ ﺷﯽ دﯾﻮاريِ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه از دوره ﻏﺰﻧﻮي ﺗﺎ ﮐﻨﻮن، در ﺑﺪﻧﻪ داﺧﻠﯽ دﯾﻮار ﮐﺎخ ﻟﺸﮑﺮي ﺑﺎزار در اﻓﻐﺎﻧﺴــﺘﺎن اﺳــﺖ. ﻧﻘﺎﺷــﯽ ﻫﺎي دﯾﻮاري ﺑﺪﺳــﺖ آﻣﺪه از ﮐﺎوشﻫﺎي اﺧﯿﺮ ﻣﺴــﺠﺪ ﺗﺎرﯾﺨﯽ ﺳــﻨﮓ ﺑﺴــﺖ ﻓﺮﯾﻤﺎن1 ﺟﺪﯾﺪﺗﺮﯾﻦ اﻃﻼﻋﺎت را راﺟﻊ ﺑﻪ ﻧﻘﺎ ﺷﯽ دﯾﻮاري دوره ﻏﺰﻧﻮي در اﺧﺘﯿﺎر ﻗﺮار داده اﺳﺖ. ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﮑﺘﻮب و ﺷﻮاﻫﺪ ﺑﺎﺳﺘﺎن ﺷﻨﺎﺳﯽ اﯾﻦ ﻣﺴﺠﺪ در اواﺧﺮ ﻗﺮن ﭼﻬﺎرم و اواﯾﻞ ﻗﺮن ﭘﻨﺠﻢ ﻫﺠﺮي ﻗﻤﺮي ﺗﻮﺳﻂ ارﺳﻼن ﺟﺎذب وزﯾﺮ ﺳﻠﻄﺎن ﻣﺤﻤﻮد ﻏﺰﻧﻮي در ﺧﺮاﺳﺎن ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ. آﻧﭽﻪ زﻣﯿﻨﻪ ﺳﺎز ﺷﮑﻞ ﮔﯿﺮي ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺣﺎﺿﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ و ﻫﺪف از ﻧﮕﺎرش آن، ﺿﻤﻦ ﻣﻌﺮﻓﯽ ﻧﻘﺎ ﺷﯽﻫﺎي ﻧﻮﯾﺎﻓﺘﻪ از ﮐﺎوش ﻫﺎي ﺑﺎ ﺳﺘﺎن ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ در ﻣﺴﺠﺪ ﺷﻬﺮ ﺗﺎرﯾﺨﯽ ﺳﻨﮓ ﺑﺴﺖ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ دوره ﻏﺰﻧﻮي ، رﺳﯿﺪن ﺑﻪ ﭘﺎﺳﺦ ﺳﻮاﻻﺗﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ درﺑﺮﮔﯿﺮﻧﺪه ﺧﻼء ﺑﺰرﮔﯽ در ﻫﻨﺮ دوره ﻏﺰﻧﻮي اﺳﺖ. از ﺟﻤﻠﻪ اﯾﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻣﻬﻢ ﮐﻪ ﺳﺒﮏ و ﻣﻀﺎﻣﯿﻦ ﻧﻘﺎﺷﯽ دﯾﻮاري در ﺑﻨﺎﻫﺎي دوره ﻏﺰﻧﻮي ﭼﻪ ﺑﻮده اﺳــﺖ؟ ﭼﻪ ﺗﻔﺎوﺗﯽ ﺑﯿﻦ ﻧﻘﺎﺷــﯽ دﯾﻮاري در ﺑﻨﺎﻫﺎي ﻣﺬﻫﺒﯽ و ﻏﯿﺮ ﻣﺬﻫﺒﯽ در اﯾﻦ دوره وﺟﻮد دارد؟ روش ﭘﮋوﻫﺶ ﻣﯿﺪاﻧﯽ و ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺗﻄﺒﯿﻘﯽ ﺑﻮده و داده ﻫﺎي ﮐﺸﻒ ﺷﺪه در ﭘﮋوﻫﺶ ﺑﺎﺳﺘﺎن ﺷﻨﺎﺳﯽ را ﺑﺎ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎي ﻣﺤﺪود ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه از دوره ﻏﺰﻧﻮي ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺗﻄﺒﯿﻘﯽ ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ. ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎﯾﯽ از داده ﻫﺎي ﻓﻮق در آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎه ﻣﻮزه ﺑﺰرگ ﺧﺮاﺳﺎن ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﺎ اﻃﻼﻋﺎت ﻻزم از آن ﺑﺪ ﺳﺖ آﯾﺪ ﮐﻪ ﻧﺘﺎﯾﺞ آن در اداﻣﻪ آورده ﺷﺪه اﺳﺖ.

this article has no abstract