ظرفيت سنجي ميزان جذب سفرهاي شهري از طريق تحليل معيارهاي موثر بر جذب سفر (مطالعه موردي منطقه شش شهرداري تهران)

The Evaluation of Urban Trips Attraction of 6th District of Tehran Municipality through the Analysis of Effective Factors on Travel Gravity

مدل سازي جذب سفرهاي شهري ، يكي از مهم ترين ابزارهاي برنامه ريزان شهري و حمل و نقل است ، چراكه با وجود معيارهاي موثربرجذب سفر، ميزان جذب سفرهاي شهري در يك منطقه شهري قابل پيش بيني خواهد بود. در ايران هنوز مطالعات جامعي وجود ندارد كه جذب و توليد سفر كاربري هاي مختلف را برآورد كرده باشد و معمولا از ضرايب نرخ توليد و جذب سفر موسسه مهندسي حمل و نقل آمريكا استفاده مي شود. در اين تحقيق معيارهاي كاربري اراضي ، هم جواري با مترو ، عملكرد خيابان در جذب سفر ، هم جواري با BRT ، استقرار در پهنه هاي گردشگري ، نزديكي به ايستگاه اتوبوس و تراكم ساختماني به عنوان معيارهاي موثربرجذب سفرهاي شهري در منطقه 6 شهرداري تهران شناسايي شدند. با مقايسه دودويي اين معيارها و زيرمعيارهاي مربوطه با يكديگر و تعيين اهميت سلسله مراتبي اين عوامل نسبت به يكديگر در جذب سفرهاي شهري ، پهنه هاي جاذب سفر شهري با درجه هاي مختلف ؛ كاربري داراي جاذبه سفر بسيار بالا ، بالا ، متوسط و پايين مورد شناسايي قرار گرفتند. استفاده از اين مدل تحليلي براي يافتن پهنه هاي با جاذبه سفر بالا مي تواند راهنمايي براي برنامه ريزان شهري و حمل و نقل در راستاي مكان يابي استقرار تسهيلات و خدمات موردنياز و يا تغيير كاربري اراضي موجود براي ساماندهي ترافيك شهري در آينده باشد.

The modeling of urban trip attraction is one of the main important tools of urban and traffic planning, because the number of urban trips can be forecasted by the effective factors of travel attraction in an urban district. There is no comprehensive study in Iran that forecast the trip production and attraction of different land uses of a city. The factors of land use, proximity with metro stations, street function, proximity with BRT line, tourism areas, proximity with bus station and building density are the effective factors of urban trips attraction in 6th district of Tehran city. These factors and sub-factors were compared with each other in order to determine the hierarchical importance of relative to each other. As a result, the areas with very high, high, average and down trip attraction were identified. This model used to find the areas with high trip gravity which can be a guide for urban planners and traffic planners in order to locating the place of needed services or current land use change for the organizing of future urban traffic.