مدل سازي ساختاري اثرات همزمان كيفيت حمل ونقل شخصي و همگاني بر تقاضاي سفر روزانه

Structural modelling of simultaneous effects of private and public transport quality on daily trip demand

يكي از متغيرهايي كه در تصميمات مديريتي سيستم حمل و نقل داراي اهميت بسزايي است ، متغير كيفيت خدمات است. پژوهشگران رويكردهاي متنوعي را براي مدل سازي اثرات ابعاد مختلف كيفيت حمل و نقل براي طرق مختلف بكار برده اند. با توجه به كلان بودن متغير كيفيت حمل و نقل ، رويكرد كلان را مي توان يك رويكرد مناسب براي مدل سازي آن به حساب آورد. ارايه داده هاي كلان شهرهاي مختلف ، توسط بانك هاي اطلاعاتي متمركز، بستر چنين مدل سازي كلاني را ايجاد نموده اند. پژوهش حاضر به بررسي روابط كلان عرضه و تقاضاي حمل و نقل شخصي و همگاني و متغير نهان كيفيت حمل و نقل با استفاده از داده هاي شهرهاي جهان و بهره بردن از روش مدل سازي معادلات ساختاري پرداخته است. نتايج مدل سازي نشان مي دهد كه تقاضاي سفر روزانه شهر به طور معناداري تحت تاثير كيفيت حمل و نقل شخصي و همگاني است. بدين معنا كه با افزايش كيفيت حمل و نقل شخصي و افزايش كيفيت حمل و نقل همگاني ، سيستم حمل و نقل شهري افزايش تقاضاي سفر روزانه را شاهد خواهد بود. قسمت ديگر اين پژوهش به بررسي اثرات همزمان كيفيت حمل و نقل شخصي بر تقاضاي حمل و نقل شخصي و همگاني و اثرات كيفيت حمل و نقل همگاني بر تقاضاي حمل و نقل شخصي و همگاني پرداخته است. از نتايج اين مدل سازي مشاهده مي شود كه تقاضاي حمل و نقل شخصي به طور معناداري تحت تاثير كيفيت حمل و نقل شخصي و همگاني است. در سوي ديگر تقاضاي حمل و نقل همگاني نيز به طور معناداري تحت تاثير كيفيت حمل و نقل شخصي و همگاني است. تاثير كيفيت حمل و نقل شخصي بر تقاضاي همگاني و كيفيت حمل و نقل همگاني بر تقاضاي شخصي منفي و تاثير كيفيت حمل و نقل شخصي بر تقاضاي سفر همگاني و كيفيت حمل و نقل همگاني بر تقاضاي سفر شخصي مثبت به دست آمده است. نكته قابل توجه ديگر اين است كه نقش كاهنده يا منفي كيفيت حمل و نقل شخصي بر تقاضاي سفر حمل و نقل همگاني تقريبا دو برابر نقش كاهنده كيفيت حمل و نقل همگاني بر تقاضاي سفر حمل و نقل شخصي است. نتايج اين پژوهش مي تواند براي تصميمات كلان شهري و تصميم گيري در رابطه با توسعه حمل و نقل همگاني مورد استفاده قرار گيرد.

One of the most important variables, playing key role in urban transportation decision making, is quality of service. Researchers implemented various approaches for modelling transport quality for different modes. Concerning the macro dimension of transport quality, aggregate modelling is a proper approach for transport quality modelling.􀀃Giving aggregate data of different world cities by centralized databanks, provided prerequisite of such a macro analysis. Present research used world cities data and structural equation modelling method to analyze macro relations of supply and demand of public and private transportation and transport quality as a latent variable. Modelling showed that daily trip demand of city is significantly influenced by public and private transport quality. This means that with increase in private and public transport quality, urban transport system will face increase in daily trip demand. Another part of this research analyzes the simultaneous effects of private transport quality on private and public transport demand and effects of public transport quality on private and public transport demand. The modelling showed that private transport demand is significantly influenced by private and public transport quality. Furthermore, public transport demand is significantly influenced by private and public transport quality. Effects of private transport quality on public transport demand and public transport quality on private transport demand are negative, whereas effects of private transport quality on private transport demand and public transport quality on public transport demand are positive. Another conclusion is that, the decreasing or negative role of private transport quality on public transport demand is almost twice the decreasing role of public transport quality on private transport demand. Results of this research can be used for macro level urban transportation and public transportation policy and decisions making.