تحليل الگوهاي كنش فعالان حزبي در ايران (موردمطالعه احزاب دهه 60 تا 90)

The analysis of party activists action patterns in Iran (The study Parties from 60s to 90s)

حزب يكي از مهم‌ترين شاخص‌هاي توسعه سياسي و عاملي جهت ثبات و مشاركت سياسي است. تاريخچه تحزب در جامعه ايراني، به عصر مشروطه بازمي‌گردد. تأسيس‌ها، انشقاق‌ها و انحلال هاي پي‌درپي احزاب از مشروطيت تا به امروز، حكايت از وجود مسائل عديده، پيش روي اين پديده اجتماعي دارد. بيشتر مطالعات موجود در زمينه ي احزاب سياسي بر عوامل ساختاري و كلان اجتماعي، نظير ويژگي‌هاي دولت، مناسبات قدرت و فرهنگ سياسي تمركز داشته‌اند و كنش فعالان حزبي كمتر موردبررسي و تحليل قرارگرفته است. بررسي الگوهاي كنش فعالان حزبي در دهه‌هاي 60 تا 90 خورشيدي، مي‌تواند به فهم بهتر ما از آسيب‌هاي پيش روي اين پديده اجتماعي كمك كند. در اين تحقيق با رويكردي متأثر از نظريه كنش ماكس وبر، متون مرتبط با تأثيرگذارترين احزاب در دهه‌هاي موردنظر بررسي شد. يافته‌هاي تحقيق نشان مي دهد كه الگوي كنش فعالان حزبي بيش از آنكه عقلاني (به‌عنوان لازمه فعاليت و تحكيم احزاب) باشد احساسي و سنتي بوده، بنابراين پديده تحزب دچار چالش‌هاي اساسي است. دليل وجود چنين چالش‌هايي، پيش روي كنش فعالان حزبي، موضوعي است كه خود تحقيقات مجزايي را مي‌طلبد.

Partisan is one of the most important indicators of political development and a factor for political stability and participation. History of partisanship in Iranian society dates back to constitutional era. Establishments, divisions and successive dissolutions of parties from the constitutional era to the date refer to existence of various issues in front of this social phenomenon. Majority of researches in field of political parties are focused on structural factors and macro social as state features, power relations and political culture and party activists action have been less analyzed. Examining the patterns of party activists action in the 60s to 90s solar can help us better understanding of damages in front of this social phenomenon. In this study, with an approach affected by Max Weber's theory of action, relevant texts of the most effective parties in the decades were evaluated. Research results from the study show that party activists action pattern is more emotional and traditional than rational (as required the parties activities and consolidation), therefore the partisan phenomenon is challenged by basic questions. The reason for existence of such challenges in front of party activists is an issue that needs independent investigations by itself.