بررسي عوامل پايداري اقتصادي، اجتماعي و زيست محيطي مزارع ذرت دانه اي در استان قزوين

Study of economical, social and environmental sustainability factors of maize farms in Qazvin province

امروزه پرداختن به مساله پايداري به ويژه در عرصه ي كشاورزي، بيش از پيش مورد توجه قرار گرفته است. پايداري در نظامهاي بهره برداري كشت ذرت دانه اي به عوامل متعدد اكولوژيكي، اقتصادي و اجتماعي بستگي دارد كه شناخت اين عوامل مي تواند در تدوين سياست ها و راهبردهاي توسعه كشاورزي پايدار نقش بسزايي ايفا كند. از اين رو هدف كلي پژوهش حاضر، بررسي عوامل پايداري اقتصادي، اجتماعي و زيست محيطي مزارع توليدي محصول ذرت دانه ميباشد. جامعه آماري اين پژوهش را ذرت كاران استان قزوين تشكيل داده اند كه بالغ بر 981 نفر مي باشند. از بين آنها با استفاده از فرمول كوكران271 نفر به عنوان نمونه انتخاب و با استفاده از روش نمونه گيري طبقه اي متناسب مورد مطالعه قرار گرفته اند. ابزار گرد آوري اطلاعات، پرسشنامه بوده كه روايي آن توسط اساتيد و كارشناسان و پايايي آن با استفاده از مطالعه مقدماتي و محاسبه آلفاي كرونباخ مورد تاييد قرار گرفت. شاخص هاي تركيبي پايداري كل به تفكيك ابعاد سه گانه بعد از رفع اختلاف مقياس شاخص ها به روش تقسيم بر ميانگين از طريق تحليل مولفه هاي اصلي محاسبه گرديد. يافته هاي تحقيق بيانگر آن است كه 9/50 درصد كشاورزان از نظر شاخص پايداري كل نظام كشت ذرت دانه اي در حد ناپايدار و نسبتا ناپايدار بودند. اما از بعد اقتصادي 1/44 درصد كشاورزان مورد مطالعه در گروه ناپايدار و نسبتاناپايدار قرار داشتند. 8/25 درصد كشاورزان نيز از نظر بعد اكولوژيكي در سطح پايدار قرار داشتند. يافته هاي تحليل رگرسيون نشان داد كه 32 درصد از تغييرات در پايداري اكولوژيكي توسط متغيرهاي دانش فني، دانش پايداري، رضايت مندي شغلي، بهره مندي از برنامه هاي ترويجي و وضعيت مكانيزاسيون تبيين ميشود.