مقايسه نقش عوامل فرهنگي و نگرش نسبت به ايمني بر رفتار پياده روي در دو گروه جنسيتي (مطالعه موردي تهران و كرج)

Role of Cultural and Attitudinal Factors on Pedestrians Behaviour among Males and Females in Tehran and Karaj

تاكنون مطالعات زيادي در مورد علل بروز رفتارهاي ناهنجار ترافيكي و به خصوص پياده روي در كشورمان صورت نگرفته است. هدف از تحقيق حاضر استفاده از متغيرهاي فرهنگي (جمع گرايي و فردگرايي در هر دو سطح افقي و عمودي) در كنار عوامل ادراك اجتماعي (نگرش عمومي و نگرش اجرايي) در مدل سازي رفتار پياده روي (نقص توجه ، تخلف و رفتارهاي خصمانه پياده روي) و مقايسه گروه هاي جنسيتي (مردان و زنان) در شكل گيري رفتار است. نمونه آماري تصادفي (293=N) متشكل از مردان (51/9 درصد) و زنان (48/1 درصد) تهراني و كرجي با ميانگين سني 37/6 سال (انحراف معيار 16/7 سال) است. پرسش نامه اي متشكل از ابزارهاي اعتبارسنجي شده سنجش نگرش ، فرهنگ و رفتار در ميان نمونه توزيع شد و تحليل هاي عاملي (تاييدي و اكتشافي) براي تعيين ساختار متغيرهاي پنهان انجام گرفت. همچنين مدل سازي معادلات ساختاري براي تعيين ارتباط علي بين متغيرهاي مطالعه انجام گرفت. مطابق نتايج اگرچه تفاوت معني داري بين مردان و زنان در متغيرهاي مطالعه ديده نشد (به جز تخلفات پياده روي)، اما ساختار شكل گيري رفتار در دو گروه جنسيتي كاملا متفاوت است. مطابق اين ساختار در ميان زنان ، جمع گرايي (افقي و عمودي) (B=0.331, p<0.001) و فردگرايي عمودي (B=0.315, p<0.001) باعث بهبود نگرش ها نسبت به ايمني پياده روي مي گردد. همچنين اثر گرايش بر بهبود رفتار در ميان مردان قوي تر (B=-0.837) از زنان (B=-0.730) به دست آمد.

Aberrant behaviours of pedestrians have been subject of very limited studies in the country. International studies are also mainly limited to social cognition theories (particularly theory of planned behaviour) and road users other than pedestrians. The present study aims to investigate differences in walking aberrant behaviours (attention violation, transgression and aggressive behaviours) among males and females, considering behavioural precursors of safety attitudes and cultural variables. A sample of respondents (N=293) from Tehran and Karaj with average 37.6 year old (SD=16.7) including males (51.9%) and females (48.1%) responded to a questionnaire composed of cultural, attitudinal and behavioural instruments. Exploratory and confirmatory factor analyses were conducted to draw the structure of latent variables. Structural equation modeling was used to determine the causative relations between the variables. Results showed that while the all factors (except transgression) are not statistically significant among male and female groups (p<0.05), The behavioural structures are different in males and females. According to this structure, Collectivism (horizontal and vertical) (B=0.331, p<0.001) and vertical individualism (B=0.315, p<0.001) improve the safety attitudes in females. Furthermore, effect of safety attitudes on behaviour is stronger in males (B=-0.837) than in females (B=-0.730). The paper discusses the implications of results.