پديد آورندگان :
مهدي‌زاده، مهدي دانشگاه ازاد اسلامي واحد ايلام - گروه زبانشناسي, ايلام, ايران , گوهري، حبيب دانشگاه ازاد اسلامي واحد ايلام - گروه زبانشناسي, ايلام, ايران , كريمي‌دوستان، غلامحسين دانشگاه تهران - گروه زبانشناسي، تهران، ايران , خوشبخت، طيبه دانشگاه آزاد اسلامي واحد ايلام - گروه زبانشناسي، ايلام، ايران
كليدواژه :
مطابقه , وند , واژهبست , گويش كلهري , زبان كردي
چكيده فارسي :
مطابقه، حالت نمايي و ترتيب واژه از ابزارهاي مهمّ بازنمايي روابط دستوري اند كه زبانها با توجّه به ويژگيهايشان از آنها استفاده مي‌كنند. هدف نوشتار پيش رو بررسي و تحليل نظام مطابقه در گويش كلهري و مقايسۀ آن با گويشهاي لكي، سوراني و كرمانجي است. روش پژوهش حاضر توصيفي، تحليلي و تطبيقي است و براي گردآوري داده ها از روش ميداني همچون مشاهده و مصاحبه استفاده شده است. اين مطالعه ازلحاظ چارچوب، بررسي نقش گرايانه – رده شناختي است (كامري، 1989؛ براون 2010 و دبيرمقدم، 1392). نتايج پژوهش حاضر نشان ميدهد كه ابزارهاي مطابقه در گويشهاي كلهري، لكي و سوراني وند فاعلي، واژهبست فاعلي و واژهبست مفعولي و در كرمانجي وند فاعلي است. ميزبان وند فاعلي و واژهبست مفعولي فعل و ميزبان واژهبست فاعلي گروه اسمي است. نكتة قابل توجّه در اين پژوهش، وجود واژهبست فاعلي در فعلهاي ربطي و مركّب و نيز وابستگي حضور نشانة مطابقة مفعولي به حضور نشانة معرفه در پايان گروه اسمي مفعول در بند متعدّي در كلهري است. سرانجام اينكه نوع نظام مطابقه در كلهري، لكي و سوراني با شباهت بيشتر داراي الگوي فاعلي - مفعولي، فاعلي و غير فاعلي و كرمانجي با تفاوت بيشتر داراي الگوي فاعلي، فاعلي - مفعولي و بدون مطابقه است.
چكيده لاتين :
Agreement, case marking, and word order are three important means to represent grammatical relations. Languages use these means according to their features. The present study is intended to investigate and analyze the agreement system in Kalhori Kurdish and compare it with Laki, Surani, and Kormanji dialects. This study is a descriptive, analytic, and comparative one. The data were collected through field work by observations and interviews. The current paper is a cognitive-typological research (Comrie, 1989; Brown, 2010; and Dabirmoghadam, 1392). The results reveal that in Kalhori, Laki, and Surani dialects, the agreement means are mainly nominative affix, nominative clitic, and accusative clitic, while in Kormanji it is just nominative clitic. The host of nominative affix and accusative clitic is the verb; and the host of nominative clitic is the noun clause. It is remarkable that nominative clitic exists in linking and compound verbs. Another finding in Kalhori Kurdish was that the felicitous use of object clitics depends on definiteness of object. Finally, the type of agreement system in Kalhori, Laki, and Surani dialects has mostly the pattern of nominative-accusative, nominative and non-nominative. Finally, it was found that agreement system in Kalhori Kurdish, Laki and Surani Kurdish is nominative-accusative, nominative and non-nominative respectively, while, in Kormanji, agreement system was found to be nominative, nominative-accusative, and without agreement in different contexts.
