استلزامات يگانه‌انگاري درباره اصل‌منشأ در انديشه پيش‌سقراطيان

Implications of Monism attitude to The Principle (ἀρχὴ) in Pre-Socraticsʼ Thought

هدف اين مقاله پي‌جويي چگونگي تبيين نسبت واحد و كثرات در تفكر نخستين فلاسفه پيش‌سقراطي است. بحث از واحد/كثرات به طور خاص در بحث از نسبت اصل‌منشأ واحد و چگونگي پيدايش موجودات به‌عنوان كثرات مبتني بر آن اصل‌منشأ مطرح مي‌شود. نخستين فلاسفه پيش‌سقراطي پس از پذيرش اصل‌منشأ واحد، به روش‌هاي مختلف براي تبيين نسبت واحد/كثرات كوشيدند. اين تبيين‌ها را مي‌توان در سه جريان اصلي طبقه‌بندي كرد: 1. تالس، آناكسيمينس و آناكسيماندر هم اصل‌منشأ واحد و هم كثرات يا موجودات را مي‌پذيرند؛ 2. علي‌رغم پذيرش وجود واحد/كثرات، فهم كسنوفانسي و هراكليتوسي از اصل‌منشأ واحد به‌گونه‌اي به اين تشخيص مي‌انجامد كه وضع اصل‌منشأ واحد با پذيرش كثرات همساز نيست؛ 3. پارمنيدس اصلي‌ترين نماينده جريان سوم است كه در آن وجود كثرات مطلقاً نفي مي‌شود. نشان خواهيم داد كه در اين سه جريان، مفاهيم «واحد»، «كثرات» و «نسبت واحد و كثرات» چگونه بسط و تحول مي‌يابد و زمينه را براي شكوفايي حداكثري رويكرد يگانه‌انگارانه به اصل‌منشأ تدارك مي‌بيند.

This article aims to investigate how explained the relation between the one and the pluralities in Early Pre-Socratic philosophers' thoughts. Discussion of the onethe pluralities matters especially introduced in the discussion of the relationship between the one principle and the coming to be of beings as the pluralities that they are pendent on that one principle. Early Pre-Socratic philosophers after accepting the one principle, proceed to explain the relationship between the onethe pluralities in different manners. We can classify these explanations in three mainstream. In the first stream both the one principle and the pluralities or beings accepted by Thales, Anaximenes, and Anaximander. In the second stream despite the fact that being of the onethe pluralities accepted, Xenophanesian and Heraclitusian understanding of the one principle somehow leads to recognizing that positing the one principle is not consisting with acceptance of pluralities. In the third stream that Parmenides is a most basic representative of it, being of pluralities absolutely denied. It should show that how throughout these three streams, concepts of "one", "pluralities" and "relationship" between the one and the pluralities developed and extend and provide the context for maximal dehiscence of monism attitude to the principle.