شعارﻫﺎي ﻋﺎﺷﻮراﯾﯽ از ﻣﻨﻈﺮ داﻧﺶﻫﺎي ﺣﺪﯾﺜﯽ؛ ﮔﻮﻧﻪﻫﺎ و ﺧﺎﺳﺘﮕﺎهﻫﺎ

ﻫﺎي ﻧﻤﺎدﯾﻦ و ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻪ از ﺑﯿﺎﻧﺎت اﻣﺎمﺣﺴﯿﻦ ﯾﺎ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻏﻨﯽ ﻣﺴﺘﻔﺎد از ﻗﯿﺎم ﺣﺴﯿﻨﯽ، »ﺷﻌﺎرﻫﺎي ﻋﺎﺷﻮراﯾﯽ« اﻃﻼق ﻣﯽﺷﻮد. اﯾﻦ ﺷﻌﺎرﻫﺎ در آﺛﺎر ﺗﺎرﯾﺨﯽ، ﻣﻘﺎﺗﻞ و ﺳﯿﺮۀ اﻣﺎﻣﺎن)ع( ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻣﯽﺷﻮد؛ اﻣﺎ ﺗﺎﮐﻨﻮن ﺧﺎﺳﺘﮕﺎهﻫﺎ و ﮔﻮﻧﻪﻫﺎي آن ﺑﺎ اﺑﺰار ﻋﻠﻤﯽ ﻣﻮرد ﻣﺪاﻗﻪ ﻗﺮار ﻧﮕﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ. ﺑﻪ ﺟﻬﺖ درﻫﻢآﻣﯿﺨﺘﮕﯽ ﺷﻌﺎرﻫﺎي ﻣﺴﺘﻨﺪ و ﻏﯿﺮﻗﺎﺑﻞ اﺳﺘﻨﺎد در ﻧﻘﻞﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ واﻗﻌﮥ ﻋﺎﺷﻮرا، ﺷﻨﺎﺧﺖ ﮔﻮﻧﻪﻫﺎي اﯾﻦ ﺷﻌﺎرﻫﺎ و ﺳﻨﺠﺶ آنﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺑﻬﺮه وري ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻓﺮدي و اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ، ﺿﺮوري اﺳﺖ؛ ﭼﻪ، ﺑﺎ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ در زﻣﯿﻨﮥ ﭘﯿﺪاﯾﺶ و ﺗﻄﻮر ﺷﻌﺎرﻫﺎي ﻋﺎﺷﻮراﯾﯽ درﻣﯽ ﯾﺎﺑﯿﻢ ﮐﻪ ﭘﺎرهاي از اﯾﻦ ﺷﻌﺎرﻫﺎ داراي ﻣﻨﺸﺄ ﺳﯿﺎﺳﯽ، ﻋﺮﻓﺎﻧﯽ ﯾﺎ اﺧﻼﻗﯽاﺳﺖ. »ﺷﻌﺎرﻫﺎي ﻋﺎﺷﻮراﯾﯽ« در ﻣﯿﺎن ﻣﻨﺎﺑﻊ دﯾﻨﯽ، ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﺗﻘﺎرب را ﺑﺎ ﺣﺪﯾﺚ و ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﺳﻨﺠﺶ را ﺑﺎ ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎي ﺛﺎﺑﺖ ﺷﺪه در ﻋﻠﻮم ﺣﺪﯾﺚ دارا ﻫﺴﺘﻨﺪ؛ ﻟﺬا ﺑﺎ ﮐﺎرﺑﺴﺖ اﺻﻮل اﯾﻦ ﻋﻠﻮم، ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻪ ﺻﺤﺖ و ﻣﯿﺰان اﺻﺎﻟﺖ آنﻫﺎ دﺳﺖﯾﺎﻓﺖ. اﯾﻦ ﺷﻌﺎرﻫﺎ ﺑﺎ اﻋﻤﺎل آﻣﻮزهﻫﺎي داﻧﺶﻫﺎي ﺣﺪﯾﺜﯽ ﺑﺪﯾﻦﮔﻮﻧﻪ ﻗﺎﺑﻞ ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪي اﻧﺪ: 1. ﺷﻌﺎرﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ در آن، ﻧﻘﻞ، ﺻﺤﯿﺤﺎً ﺑﻪ ﻟﻔﻆ و ﻣﻌﻨﺎ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ و اﻧﺘﺴﺎب آنﻫﺎ ﺑﻪ اﻣﺎمﺣﺴﯿﻦ ﺑﻪ ﻣﺜﺎﺑﮥ ﺧﺒﺮ ﺻﺤﯿﺢ اﺳﺖ؛ 2. ﺷﻌﺎرﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ در آن، ﺑﻪ دﻟﯿﻞ وﺟﻮد ﻣﺘﺎﺑﻌﺎت و ﺷﻮاﻫﺪ، ﻧﻘﻞ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎ رخ داده اﺳﺖ، وﻟﯽ ﻣﺎﻫﯿﺖ رواﯾﯽ دارد؛ 3. ﺷﻌﺎرﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻧﻘﻞ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎ ﻧﺸﺪه اﺳﺖ، وﻟﯽ ﻣﻀﻤﻮن آنﻫﺎ ﺑﺎ رواﯾﺎت ﺻﺤﯿﺢ اﻟﺼﺪور ﺗﺄﯾﯿﺪ ﻣﯽﺷﻮد؛ 4. ﺷﻌﺎرﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺳﺎﺧﺘﮕﯽاﺳﺖ و ﺑﻪ واﺳﻄﮥ اﻃﻼق ﯾﺎ ﻋﻤﻮﻣﯿﺖ اﻟﻔﺎظ و ﺑﺮﺧﯽ ﺑﺮداﺷﺖﻫﺎي غلط از آن ﻧﻤﯽﺗﻮان ﭘﺬﯾﺮﻓﺖ ﮐﻪ از ﻧﺎﺣﯿﮥ ﻣﻌﺼﻮم ﺻﺎدر ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ.

this article has no abstract