نقدنظريه انتخاب عقلاني درتصميم گيري سياست هاي راهبردي

Cash Rational choice theory in strategic policy decisions

تصميم‌گيري يكي از مهم‌ترين مباحث در عرصه‌هاي مختلف سياست‌گذاري است. اگرچه ريشه‌هاي اصلي تئوري‌هاي مربوطه در علم مديريت بسط و گسترش ‌يافته‌اند اما دامنه اين تئوري‌ها به مهم‌ترين عرصه تصميم‌گيري يعني حوزه امنيت هم كشيده شده است. از اين منظر در اين پژوهش قصد بر اين است با بررسي الگوي عقلايي تصميم‌گيري، به نقد اين نظريه و نارسايي‌هاي آن در تصميم‌گيري امنيتي پرداخته شود. نتايج اين پژوهش نشان مي‌دهد كه نظريه انتخاب عقلايي در تصميم‌گيري امنيتي با مشكلات و نارسايي‌هايي روبروست. چراكه به پشتوانه مباحث نظري، داعيه بر آن است كه مؤلفه‌هاي تشكيل‌دهنده‌ نظريه انتخاب عقلايي، برخورداري «اطلاعات جامع و كامل»، «اطمينان كامل از شرايط و اهداف»، «محاسبه سود و ارزشمندي اقتصادي» است؛ حال‌آنكه نظر به ماهيت پيچيده مقوله امنيت و شرايط پراهميت تصميم‌گيري امنيتي در شرايط مختلف عادي و بحراني هميشه اين مؤلفه‌ها مقدور و ميسور نبوده و توجه به سودمحوري در اين نظريه؛ «نارسايي‌هاي تصميم‌گيرندگان» شامل بي‌توجهي به ارزش‌ها و احساسات، «اشكالات در فرآيند تصميم‌گيري» شامل ناتواني در تعيين شرايط واقعي اهداف، «پايين بودن كيفيت اطلاعات» شامل ضعف در بررسي اطلاعات را به دنبال داشته است. اطلاعات موردنظر براي انجام اين پژوهش به شيوه اسنادي- كتابخانه‌اي گردآوري ‌شده است. با توجه به ماهيت موضوع و مؤلفه‌هاي مورد بررسي، رويكرد حاكم بر اين پژوهش «توصيفي- تحليلي» است.

One of the most important issues in various areas of life is decision making. Although it is originated from strategic management but now it can be considered as a necessary part of the research in security studies. The study tries to analyze rational choice decision making theory and its flaws. According to the hypothesis of the study rational choice theory, faces many flaws because it is very hard to gather information needed for decision-makers, and the insurance needed to act. Moreover, the cost and benefit analysis for this kind of decision making force managers to reach maximum gain which is impossible in many circumstances. In security matters, mainly poor and invalid information makes decision makers to act on their instincts which is not possible according to rational choice model. This paper enjoys the descriptive- analytical methodology and the data gathered through library documents.