اثربخشي پسخوراند عصبي بر اضطراب، افسردگي و نشانه هاي اختلال استرس پس از سانحه جنگ

The Effectiveness of Neurofeedback on Anxiety, Depression, and War Post- Traumatic Stress Disorder Symptoms

زمينه و هدف: با توجه به اهميت اختلال استرس پس از ضربه (Post-traumatic stress disorder يا PTSD) در كشور، چندين مطالعه به بررسي اثربخشي درمان‌هاي متفاوت بر روي افراد مبتلا به اين اختلال پرداخته‌اند. بيشتر اين مطالعات در كنار درمان‌هاي دارويي، مبناي نظري مشابهي داشته‌اند و نتايج كاربردي برخي از آن‌ها رضايت‌بخش نبوده است. هدف از انجام پژوهش حاضر در راستاي يافتن مسير متفاوت درماني، بررسي اثربخشي پسخوراند عصبي بر نشانه‌هاي افراد مبتلا به PTSD جنگ بود. مواد و روش‌ها: در اين مطالعه، افراد مبتلا به PTSD از طريق نمونه‌گيري در دسترس از شهرستان كرمانشاه انتخاب شدند. 15 نفر از بيماران به صورت تصادفي در گروه آزمايش و 14 نفر ديگر در گروه شاهد قرار گرفتند و از نظر متغيرهاي جمعيت‌شناختي همتاسازي شدند. مداخله درماني طي 20 تا 25 جلسه براي آزمودني‌هاي گروه آزمايش به اجرا درآمد. ابزارهاي مورد استفاده در پژوهش شامل دستگاه پسخوراند عصبي، پروتكل مداخلاتي آلفا/ تتا، مصاحبه باليني نيمه ساختار يافته براي اختلالات محور يك (Structured Clinical Interview for DSM-IVيا SCID);، ويرايش دوم پرسش‌نامه افسردگي ;Beck (Beck Depression InventoryII);، پرسش‌نامه اضطراب Beck (Beck Anxiety Inventory يا BAI) و مقياس خودسنجي تأثير رويداد (Impact of Event Scale-Revised يا IES-R) بود. يافته‌ها: آزمون تحليل واريانس اندازه‌گيري مكرر حاكي از آن بود كه نشانه‌هاي اختلال PTSD، اضطراب و افسردگي، پس از مداخله به طور معني‌داري كاهش يافت (0/01 > P). همچنين، در بررسي تغييرات بين آزمودني‌ها، كاهش معني‌داري در متغيرهاي عنوان شده مشاهده شد (0/01 > P). نتيجه‌گيري: نتيجه مطالعه نشان داد كه مداخله از طريق پسخوراند عصبي و پروتكل آلفا/ تتا براي افراد مبتلا به PTSD، مي‌تواند تلويحات درماني مهمي را به همراه داشته باشد.

Aim and Background: Due to the importance of post-traumatic stress disorder (PTSD) in Iran, several studies have investigated the effects of different treatments on patients with PTSD. Most of these studies have had a similar theoretical basis along with medical treatments and often their results were unsatisfactory. The purpose of the present study was to assess the effectiveness of neurofeedback on anxiety, depression, and war post-traumatic stress disorder symptoms. Methods and Materials: In the present study, 29 patients with PTSD were selected In Kermanshah, Iran, using convenience sampling and were randomly assigned to control (n = 14) and experimental groups (n = 15). The two groups were matched in terms of demographic characteristics. The therapeutic program was carried out for 20-25 sessions in the experimental group. The data collection tools consisted of the Structured Clinical Interview for DSM-IV (SCID), Beck Anxiety Inventory (BAI), Beck Depression Inventory II (BDI-II), Impact of Event Scale Revised (IES-R), alpha/theta protocol, and the neurofeedback instrument. Findings: Repeated measures ANOVA showed a significant reduction (P < 0.001) depression, anxiety, and PTSD symptoms after the intervention. In the assessment of variation between subjects, a significant reduction was observed in depression, anxiety, and PTSD symptoms (P < 0.001). Conclusions: The findings showed that neurofeedback in the form of alpha/theta protocol can involve significant clinical application for patients with PTSD.