تبيين سبك زندگي اسلامي(رضوي)؛راهكارهايي در جهت تداوم آن در جامعه ايران

Explanation of Islamic Lifestyle (Razavi); Strategies for its Continuity in Iranian Society

مفهوم سبك زندگي به رغم اهميت كاركردگرايانه و وجه انضمامي آن، يكي از مهم ترين چهارچوب هاي تبييني در مباحث جامعه شناسي و مطالعات فرهنگي در دهه هاي اخير بوده است. بر همين اساس نوشتار حاضر در پي يافتن امكان و زمينه هاي ارتقا، ژرف انديشي و گسترش سبك زندگي ديني در جامعه ايراني است. فرض اساسي نيز آن است كه در جامعه ايراني و متاثر از امواج مدرنيته، الگوهاي مختلفي از سبك زندگي در كنار سبك هاي زندگي ديني و سنتي و ميدان رقابت جدي (در زمينه فرهنگي و به ويژه براي شموليت يافتن انواع سبك هاي زندگي) وجود دارد. بنابراين مسئله اصلي اين پژوهش، بررسي ميزان كفايت يا پاسخگويي الگوهاي ديني سبك زندگي به نيازهاي موجود و چگونگي انطباق آن با شرايط موجود است. در اين راستا، سيره امام رضا(ع) به عنوان نمونه اي از سبك زندگي اسلامي، به علت قرار گرفتن شرايط زماني زندگي آن حضرت در كانون زندگي ايرانيان، بيشتر مورد توجه است. پرسش هاي اصلي بيان شده عبارت اند از: ويژگي ها و ابعاد سبك زندگي ديني چيست؟ زمينه و عوامل استقرار، نفوذ و تداوم الگوي ديني (اسلامي) سبك زندگي در جامعه ايراني چيست؟ در اين نوشتار با تكيه بر بررسي ميداني، در طي پرسشنامه اي از ميان جامعه استادان جامعه شناسي شهر تبريز به جمع آوري اطلاعات پرداخته شده و در پايان با تكيه بر روش توصيفي-تحليلي مشكلات و موانع استقرار و تداوم سبك زندگي اسلامي (حيات طيبه) بررسي و راهبرد هاي پيشنهادي ارائه شده است؛ ابتدا اين كه به تنوع الگوهاي سبك زندگي ديني توجه شود و همچنين به تلاش هاي احياگران ديني در دوره هاي معاصر براي تحقق سبك زندگي اسلامي بيشتر در مراكز سياست گذاري فرهنگي توجه شود.

The concept of lifestyle, despite its functional importance and incorporating ability, has been one of the most important explanatory frameworks in sociology and cultural studies in recent decades. Accordingly, the present article seeks to explore the possibility and areas of promotion, deepening and expanding religious lifestyle in Iranian society. The basic assumption is that in the Iranian society, influenced by the waves of modernity, there are different models of lifestyle along with the religious and traditional lifestyles and there exists a serious competition (in the cultural field and in particular to encompass a variety of lifestyles), as well. Therefore, the main issue of this study is to investigate the adequacy or accountability of religious models of lifestyle to meet the existing needs and how to adapt these models to the existing conditions. In this regard, Imam Reza’s (P.B.U.H.) tradition has been notable as an example of the Islamic lifestyle, due to his lifetime in the center of Iranian society. The questions of the study are: What are the features and dimentions of religious lifestyle? What are the background and factors of the establishment, influence, and continuity of the Islamic lifestyle in Iranian society? To collect the data, a questionnaire was given to the sociologist professors of Tabriz. Drawing on descriptive and analytical approaches, this study examined the problems and obstacles of the establishment and continuity of Islamic lifestyle (pure life) and suggested some solutions: first, the diversity of religious lifestyles should be noted. Second, the efforts of religious revivalists in contemporary periods to promote Islamic lifestyle should be addressed in the cultural policy centers.