نسبت «فضيلت گرايي» و «غايت انگاري» در انديشه اخلاقي امام خميني(س)

موضوع نوشتار حاضر نسبت ميان دو ركن «فضيلت گرايي» و «غايت‌انگاري» در اخلاق‌ هنجاري امام خميني و ملاك نهايي ارزش اخلاقي اعمال است و سعي شده به روش توصيفي - تحليلي و با ابتنا بر انسان‌شناسي فلسفي - عرفاني وي براي پاسخ به مسئله ملاك ارزش اخلاقي اعمال از نظر امام نظريه تلفيقي از اين دو ركن با عنوان «غايت‌انگاري فضيلت بنياد يا ويژگي‌نگر» مصطلح در فلسفه اخلاق ارائه شود بدين معنا كه ارزش اخلاقي اعمال در انديشه امام هم بر اساس فاعل، انگيزه‌ها و نيات و فضايل باطني او به‌عنوان شرط مقبوليت اعمال و ملاك كمال آن‌ها و هم بر اساس آثار و نتايج اعمال از حيث تحقق غايت انسان تعيين مي‌شود. چون گرچه امام در آراء اخلاقي خود بر فضايل تأكيد بسيار دارد؛ اما براي آن‌ها ارزش و مطلوبيت ذاتي قائل نمي‌شود و از آن‌ها به كمالات متوسطي ياد مي‌كند كه ارزششان در نقشي است كه در حصول كمال و مطلوب ذاتي، يعني سعادت و كمال اخروي يا تقرب الهي ايفا مي‌كنند. در ضمن در بحث از فضيلت گرايي اخلاقي امام، به دو خاستگاه فلسفي و عرفاني - ديني انديشه اخلاقي ايشان و تفاوت آن‌ها و همچنين اركان فضيلت گرايي نيز اشاره‌كرده‌ايم.

this article has no abstract