تحليلي بر مستندات قرآني عدالت فرهنگي در نهج البلاغه

Qur'anic Documents on Cultural Justice in Nahj Al-Balagha

عدالت از جمله مفاهيمي است كه انديشمندان، همواره به تعريف و تبيين آن در اعصار مختلف پرداخته‌اند. اين مفهوم، تكليفي الهي است كه موجبات تعالي بشر در حوزه‌هاي مختلف زندگي را فراهم مي‌كند. ريشة اصلي مسأله عدالت را بايد در درجة نخست در قرآن كريم و سپس در سخنان معصومين عليهم السلام به خصوص سخنان گهربار حضرت علي عليه السلام جستجو نمود. پژوهش حاضر قصد دارد تا با غور و تفكر در آيات نوراني كلام‌اللّه مجيد و سخنان امير مؤمنان عليه السلام در نهج‌البلاغه، تحليلي بر مستندات قرآني عدالت فرهنگي در نهج‌البلاغه را به روش تحليلي توصيفي مورد بررسي قرار دهد. يافته‌هاي پژوهش نشان مي‌دهد كه يكي از مهم‌ترين ابعاد مهم عدالت «عدالت فرهنگي» است. بر طبق آيات قرآن و سخنان حضرت علي عليه السلام پايه و درون مايه‌ي اساسي عدالت فرهنگي«توحيد» است. همچنين مطابق آيات قرآن و نهج‌البلاغه عدالت در افعال خداوند در سه گستره مهم«تكوين»، «تشريع»، «جزا و پاداش» ظهور مي‌كند. عدالت فرهنگي به معناي كاركرد فرهنگ در جامعه‌اي به ايجاد تعادل و توازن مي‌باشد و اين تعادل بايد به‌سوي گريز از تمايل به رذايل اخلاقي باشد. عدالت فرهنگي از موضوعاتي است كه برپايه‌ي توزيع عادلانه امكانات فرهنگي جامعه استوار است.

Justice is one of the concepts that scholars have always defined and explained in various ages. This concept is a divine duty that provides human transcendence in different areas of life. The root of justice must be sought first in the Holy Qur'an and then in the words of the infallible ones (especially the words of the Imam Ali (AS). The present study aims to study the Qur'anic documentation and Nahj al-Balagah and investigates their cultural justice. Research findings indicate that one of the most important aspects of justice is "cultural justice". According to the verses of the Qur'an and the words of Imam Ali (AS), the basic theme of cultural justice is "monotheism". Also, according to the Qur'anic verses and the Nahj al-Balagha justice in God's actions emerges in three important areas of "genesis", "Canonization ", "Reward and punishment."