كليدواژه :
حضرت علي (ع) , نهج البلاغه , بينامتنيت , خاقاني , دنيا
چكيده فارسي :
ژرار ژنت از محققان برجسته‌ي عرصه‌ي بينامتنيت، ارتباط و تعامل يك متن با متون يكديگر را مطرح كرده است. يكي از گسترده‌ترين مفاهيم بينامتني، تأثيرپذيري صريح و غير صريح و ضمني متون ادبي از منابع ديني از جمله نهج‌البلاغه است. در اين پژوهش با رويكردي تحليلي- توصيفي، روابط بينامتني اشعار خاقاني با نهج‌البلاغه بر اساس نظريه‌ي بينامتنيت ژنت بررسي شده است. بين اشعار خاقاني و نهج‌البلاغه در سه سطح واژگان، تصوير و مضمون تعامل و گفتگومندي وجود دارد. خاقاني اغلب از تعبيرات دنياستيزانه‌ي نهج‌البلاغه همانند فريبندگي دنياي پرنقش و نگار، ناپايداري و زودگذري دنيا، ملازمت دنيا با فقر، پوچي دنيا، عدم دلبستگي به دنيا و امثال اينها به صورت ترفندهاي ادبي تصويرپردازي كرده است. او با توجه به رويكرد بينامتني در تشبيه دنيا به مار، مادر، خشك آخر، جيحون آفت و تعبيرات ديگر به نهج‌البلاغه توجه داشته است. در سطح بينامتنيت ضمني نيز مفاهيمي همچون بي‌عدالتي، بي‌وفايي و منافات عافيت با دنيا حاكي از ارتباط بينامتني دو اثر است.
چكيده لاتين :
Nahj Gérard Genette, one of the leading scholars in the field of intertextuality, has proposed the relationship and interaction of one text with other texts. One of the broadest intertextual concepts is the implicit and explicit influence of religious sources, including Nahj al-Balagha on literary texts. In this descriptive-analytic study, the intertextual relationships of Khaghani's poems with Nahj al-Balagha have been investigated based on Genette Intertextuality Theory. According to the finding of the present study interaction between Khaghani's poems and Nahj al-Balagha's is available at three levels of vocabulary, image, and content. Khaghani has often portrayed Nahjul Balag's worldly interpretations as the glamor of the vibrant world, the instability of the world, the poverty of the world, the futility of the world, the lack of attachment to the world through literary figures. He has considered Nahj al-Balagah’s interpretations as he is resembling the world to a snake, mother, last drought, a sea full of pest and so on. At the level of implicit intertextuality, concepts such as injustice, apathy, and disagreement with the world also imply an intertextual relationship between the two works.
