اثربخشي درمان فراتشخيصي بر فقدان لذت جويي و ترس از مسخره شدن مادران داراي فرزند مبتلا به اختلال طيف اوتيسم

The Effectiveness of Transdiagnostic Treatment on Anhedonia and Gelotophobia in Mothers of Children with Autism Spectrum Disorder

زمينه و هدف : بزرگ كردن يك كودك داراي اختلال طيف اوتيسم (Autism Spectrum Disorder يا ASD)، مشكلات روان‌شناختي زيادي را براي اعضاي خانواده به ‌ويژه مادران فراهم مي‌كند. پژوهش حاضر با هدف بررسي اثربخشي درمان فراتشخيصي بر فقدان لذت‌جويي و ترس از مسخره شدن مادران داراي فرزند مبتلا به ASD انجام شد. مواد و روش‌ها: جامعه آماري مطالعه را كليه مادران داراي فرزند مبتلا به ASD در شهر اصفهان تشكيل داد. نمونه‌گيري به‌ صورت در دسترس و از بين مادراني كه داراي نمرات فقدان لذت‌جويي و ترس از مسخره شدن بالايي بودند (انحراف معيار بالاتر از ميانگين گروه)، صورت گرفت و 40 نفر انتخاب شدند‌ كه به‌ صورت تصادفي در دو گروه‌ آزمايش و شاهد قرار گرفتند. براي جمع‌آوري داده‌ها، از مقياس فقدان لذت‌جويي Snaith-Hamilton و مقياس ترس از مسخره شدن استفاده گرديد. داده‌ها با استفاده از آزمون تحليل كوواريانس چند متغيره (MANCOVA) در نرم‌افزار SPSS مورد تجزيه‌ و تحليل قرار گرفت. يافته‌ها: درمان فراتشخيصي بر مؤلفه‌هاي فقدان لذت‌جويي شامل تعاملات اجتماعي، تجربيات حسي، خوردن و آشاميدن، تفريح و سرگرمي و نيز ترس از مسخره شدن مادران داراي فرزند مبتلا به ASD تأثيرگذار بود (0/05 > P). نتيجه‌گيري: درمان فراتشخيصي مي‌تواند به‌ عنوان يك برنامه آموزشي مؤثر جهت كاهش فقدان لذت‌جويي و ترس از مسخره شدن مادران داراي فرزند مبتلا به ASD مورد استفاده قرار گيرد.

Aim and Background: Raising a child with autism spectrum disorder (ASD) results in many psychological problems for family members, especially mothers. The present study was conducted with the aim of investigating the effectiveness of transdiagnostic treatment method on anhedonia and gelotophobia (the fear of being laughed at) in mothers of children with ASD. Methods and Materials: The statistical population included all mothers of children with ASD in the city of Isfahan, Iran. Sampling was conducted through convenience sampling from among mothers who had obtained the highest scores in anhedonia and gelotophobia (a SD of higher than the mean scores of the group). As a result, 40 individuals were selected, and then, divided randomly into control and experimental groups. The Snaith-Hamilton Pleasure Scale (SHPS) and the Fear of Being Laughed at Scale were used to collect data. The data were analyzed using MANCOVA in SPSS software. Findings: The results indicated that transdiagnostic treatment is effective on the components of anhedonia including social interaction, sensory experience, eating and drinking, interest/pastimes, and gelotophobia (P ≤ 0.05). Conclusions: The findings of the present study indicated that transdiagnostic treatment can be an effective educational program for reducing anhedonia and gelotophobia in mothers of individuals with ASD.