طردشدگي سالمندي در ساحت سياست‌گذاري اجتماعي؛ تحليلي بر برنامه‌هاي توسعۀ پس از انقلاب

امروزه تحت تأثير تغييرات اقتصادي، اجتماعي، فرهنگي، زيست سالمندان به امري پروبلماتيك تبديل شده ولي همچنان مسئلۀ سالمندي در ساحت سياست‌گذاري برساخت نمي‌شود و سياست‌هاي اجتماعي حمايتي متناسب با سالمندان وجود ندارد. در اين راستا، رصد سياست‌هاي اجتماعي در متن برنامه‌هاي توسعۀ پس از انقلاب با هدف كشف مضامين آشكار و پنهان و دستيابي به نحوۀ مواجهۀ سياستي با اين پديدۀ نوظهور، موضوع تحقيق حاضر است. از بين روش‌هاي كيفي، تكنيك تحليل مضمون جهت تحليل داده‌ها انتخاب شده است. مرور سياست‌هاي سالمندي در برنامه‌هاي توسعۀ ايران حكايت از مضامين حبس سالمندي در حصار بازنشستگي، عقب‌نشيني تدريجي دولت و كالايي‌شدن خدمات تأمين اجتماعي و شعار برقراري نظام جامع تأمين اجتماعي دارد كه درمجموع، مضمون طردشدگي سالمندي در ساحت سياست‌گذاري اجتماعي را توضيح مي‌دهد. فقدان سياست‌هاي مراقبت از سالمندان، حاشيه‌اي بودن نگاه جنسيتي به سياست‌هاي اجتماعي سالمندان، نبود سياست‌هاي سالمندي فعال و دوستدار سالمندان، و حاشيه‌اي بودن مشكلات سالمندان روستايي نيز از خلأهاي سياستي در اين حوزه است. در پايان، مي‌توان برنامه‌ريزي ميان‌نسلي براي دورۀ زندگي سالمندي، سياست‌هاي سالمندي فعال و موفق، سياست‌هاي شهري دوستدار سالمندان، آينده‌نگري در سياست‌گذاري سالمندان، سياست‌هاي حمايت اجتماعي جنسيت‌محور براي سالمندان و حمايت اجتماعي از سالمندان آسيب‌پذير را در سياست‌هاي اجتماعي سالمندان پيشنهاد داد.