امكان سنجي استقرار پنل هاي خورشيدي در استان آذربايجان شرقي با ارزيابي تابش ورودي و پارامترهاي اقليمي

Possibility of establishing the solar panels in the East Azerbaijan province With assessment Incoming radiation and climate parameters

روند كاهشي منابع تجديدناپذير يكي از مشكلات فزاينده موجود در بحث انرژي است؛ اين مسئله بيانگر اهميت استفاده از انرژي‌هاي جايگزين با اثرات مخرب زيست محيطي كمتر و قابليت تجديدپذيري است. استان آذربايجان شرقي با توجه به پتانسيل‌هاي بالاي توپوكليماتيك يكي از مناطق مناسب براي توليد برق از انرژي خورشيدي مي‌باشد. در اين مطالعه با توجه به توانايي مدل‌هاي تصميم‌گيري چند معياره (MCDA) در يكپارچه‌سازي داده‌ها و انتخاب گزينه برتر از ميان گزينه-هاي مختلف از مدل تحليل شبكه (ANP) جهت تجزيه و تحليل داده‌ها استفاده شده ‌است. در اين راستا بعد از مشخص نمودن ضرايب هر كدام از لايه‌ها و تلفيق لايه‌هاي اطلاعاتي و اعمال ضرايب حاصل از اجراي مدل، نقشه‌ي نهايي امكان‌سنجي استقرار پنل‌هاي خورشيدي در سطح استان آذربايجان شرقي تهيه شده است. داده‌هاي مورد استفاده در اين پژوهش شامل پارامترهاي اقليمي در بازه 28 ساله از 13 ايستگاه سينوپتيك استان، نقشه رقومي ارتفاع و تصوير سنجنده‌ي OLI ماهواره‌اي Landsat8 سال 2014 منطقه مي‌باشد كه در قالب معيارهاي اقليمي، زيرساخت‌، عوامل فني و فيزيكي مورد تجزيه و تحليل قرار گرفته‌اند. نتايج حاصل از پژوهش نشان مي‌دهد كه سطح وسيعي از استان از لحاظ استقرار تجهيزات نيروگاه‌هاي خورشيدي در وضعيت بسيار خوبي قرار دارند و در بين بخش‌هاي مختلف استان، مناطق جنوب شرقي، مركزي و شمال‌غربي بيشترين مطلوبيت‌ را دارند. نتايج پژوهش حاضر براي شناسايي مناطق مستعد نصب پنل‌هاي خورشيدي از اهميت بالايي برخوردار بوده و نقشه‌هاي توليد شده نيز براي سازمان‌هاي اجرايي (وزارت نيرو، اداره كل توزيع برق و ...) از ارزش كاربردي بالايي برخوردار هستند.

The present study focused on feasibility assessment of establishing solar panels sites within the East Azerbaijan. The research’s methodology was established based on GIS spatial decision making systems. It should be mentioned that decreasing nonrenewable sources' process has been considered as one of the serious challenges. Thus, using solar energy is a solution to deal with this challenge. The high topoclimatic and physical properties of the East Azerbaijan tends to establish solar panels for producing electricity. In order to evaluate the possibility of establishing solar systems, within this research we aim to apply GIS-multi criteria decision making models for integrating the data and selecting to potential sites for solar panels. To achieve this, the prior options from different options of analyses network model (ANP) was applied for analyzing the criteria. As part of methodology, the Landsat satellite was used for extracting land use/cover. The SRTM dataset also employed for exploring the elevation, slope, aspect and solar shining. The climate dataset were used for monitoring climatological parameters such as raining, temperature, humidity, number of dusty days, number of cloudy days and sunny hours within the period of 1986 to 2014. Finally the solar panel suitability maps achieved by compounding the informative layers and multiplying those criteria were accessed from executing the model. The results indicated that 48.61% of the study area has very high suitability for solar panels programs. While the northern parts of East Azerbaijan province includes very low potentiality for producing solar based energy