اثربخشي بسته هاي آموزشي تاب آور و تركيب مثبت نگر و تاب آور در بهبود بهزيستي روان شناختي، راهبردهاي مقابله اي و كاهش اهمال كاري و تنيدگي تحصيلي

Effectiveness of Resilience Training and Combination of Positive Therapy and Resilience Training on Reduction of Academic Procrastination and Stress, and Improvement of Psychological Well-being and Effective Coping Strategies among Students

زمينه و هدف : پژوهش حاضر با هدف بررسي اثربخشي مداخله تاب‌آور و تركيب مثبت‌نگر و تاب‌آور در كاهش اهمال‌كاري تحصيلي و تنيدگي تحصيلي و بهبود بهزيستي روان‌شناختي و راهبردهاي مقابله‌اي مؤثر دانش‌آموزان دختر نوجوان انجام شد. مواد و روش‌ها: اين مطالعه از نوع نيمه آزمايشي همراه با مراحل پيش‌آزمون، پس‌آزمون و دوره پيگيري بود. 60 دانش‌آموز 14 تا 16 ساله به روش خوشه‌اي چند مرحله‌اي انتخاب شدند و به صورت تصادفي در دو گروه آزمايش و يك گروه شاهد قرار گرفتند. آموزش‌هاي تاب‌آور و تركيب مثبت‌نگر و تاب‌آور طي 9 جلسه دو ساعته، به دو گروه آزمايش ارايه گرديد. از پرسش‌نامه‌هاي اهمال‌كاري تحصيلي سواري، تنيدگي تحصيلي Ang و Huang، بهزيستي روان‌شناختي Ryff و راهبردهاي مقابله‌اي Endler و Parker در مراحل پيش‌آزمون، پس‌آزمون و پيگيري استفاده شد. داده‌ها با استفاده از روش تحليل واريانس با اندازه‌گيري‌هاي مكرر مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. يافته‌ها: آموزش‌هاي تاب‌آور و تركيب مثبت‌نگر و تاب‌آور، باعث كاهش معني‌‌دار اهمال‌كاري تحصيلي و تنيدگي تحصيلي و افزايش معني‌دار بهزيستي روان‌شناختي و راهبردهاي مقابله‌اي مؤثر گرديد، با اين تفاوت كه برنامه آموزشي تركيبي در ارتقاي بهزيستي روان‌شناختي، راهبردهاي مقابله‌اي مؤثر و كاهش تنيدگي تحصيلي موفق‌تر از برنامه آموزشي تاب‌آور بود. همچنين، برنامه آموزشي تاب‌آور در كاهش اهمال‌كاري تحصيلي تأثير بهتري داشت. نتيجه‌گيري: برنامه‌هاي آموزشي كه از تلفيق چند رويكرد و نظريه براي طراحي بسته‌هاي آموزشي بهره مي‌گيرند، تأثيرات معني‌دار بيشتري دارند. بنابراين، استفاده از نتايج پژوهش در طراحي برنامه‌هاي آموزشي پيشگيرانه و بهبود دستاوردهاي آموزشي مؤثر باشد.

Aim and Background: The aim of this research was to investigate and compare the effectiveness of resilience training and the combination of positive therapy and resilience training on reduction of academic procrastination and academic stress, and improvement of psychological well-being and effective coping strategies among female students. Methods and Materials: This was a quasi-experimental study with pretest-posttest, and follow-up. The participants consisted of 60 students of 14 to 16 years old. They were selected through multistage cluster sampling and randomly divided into 2 experimental groups and a control group. Resilience training and the combination of positive therapy and resilience training were presented in 9 sessions, each lasting 2 hours, in the 2 experimental groups. Savari's Academic Procrastination Questionnaire, Ang and Huang’s Academic Stress Inventory, Ryff's Scale of Psychological Well-being (RSPWB), and Endler and Parker’s Scale of Coping Strategies were used in the pretest, posttest, and follow-up stages. The data were analyzed using repeated measures ANOVA. Findings: The results showed that resilience training and the combination of positive therapy and resilience training caused a significant decrease in academic procrastination and academic stress, and a significant increase in psychological well-being and effective coping strategies. The combination of positive therapy and resilience training was more successful in psychological well-being promotion and stress reduction than resilience training. In addition, resilience training was more effective in reducing academic procrastination. Conclusions: Educational programs that incorporate multiple approaches and theories in designing educational packages have more significant effects. Therefore, the use of the present research results can be effective in the designing of preventive educational programs and improving educational achievements.