نظم كيهاني و نسبت آن با عدالت در انديشه سياسي ساسانيان (مطالعه موردي نامه تنسر)

نظم و عدالت از مهمترين مفاهيم انديشه سياسي است كه ريشه در جهان بيني هر ملّت و حكومت دارد.بر همين اساس انديشه ساسانيان و تنسر، متأثر از دين و ديدگاه ايشان به كيهان است. نظمي كيهاني، غايتمند و قائم محور كه آيينه آن در زمين، سيستم رئيس محوري مي شود كه شاه آرماني، سلسله مراتب اجتماعي و قانون اَزلي به نام اَشه، اركان آن هستند و موجد نظم و عدالت. بنابراين در اين مقاله سوأل اين است كه نظم كيهاني حاكم بر نامه تنسر چه ارتباطي با عدالت برقرار مي كند؟ و فرضيه مقاله هم اين است كه در بررسي هستي شناسانه نامه تنسر با توجه به هرم هستي، مؤلّفه هايي چون شاه فرهمند، دين رسمي تحت نظر شاه، انديشه طبقاتي و قانون اَزلي موجد نظم هستند و عدالتي مي سازند كه در آن هر كس و هر چيز بر اساس استعدادش در جاي خود با وظيفه اي خاص در كمال خرسندي براي محقق شدن غايت دنيا يعني پيروزي خير بر شر فعاليت مي كنند.روﺷﻰ ﻛـﻪ در اين مقاله با استناد بر نامه تنسر از آن اﺳـﺘﻔـﺎده ﺷﺪه، روش هرمنوتيك تركيبي متن محور– زمينه محورِ اسكينراﺳـﺖ.با ارائه مدل بسيار كوچكي تلاش كرده ايم تا نشان دهيم كه انديشه تنسر را همزمان بايد در دو سطح متن و زمينه به فهم درآورد.نشان داديم انديشه تنسر مانند هر متفكر ديگري در درون دوران و زمانه خودش است . انديشه متحول كننده اي كه هنجار مرسومِ قبلي كه همانا تكثرگرايي و عدم تمركز بود را به هنجار مرسومِ متمركز، منظم و مقدس تغيير داد و عدالتي شكل گرفت بر اساس اَشه، كه نتيجه چندين دهه تحقيق و فعاليت فكري او بوده و از آبشخورهاي زيادي مانند دين، فلسفه، حكمت و سنّت بهره برده است كه اثرش تا به امروز ماندگار است.

this article has no abstract