تحليلي بر فرهنگ شهروندي و عوامل مؤثر بر آن (مورد مطالعه: استان لرستان)

هدف اين پژوهش، تحليل فرهنگ شهرونديِ افراد 18 تا 65 سال در استان لرستان و عوامل مؤثر بر آن است. پرسش اصلي اين است كه وضعيت فرهنگ شهروندي در استان لرستان چگونه است و عوامل مؤثر بر آن كدام‌اند. پژوهش حاضر از نظر روش كمي و از ديدگاهِ جهت پژوهش كاربردي است كه با ابزار پرسش‌نامه جمع‌آوري شده است. حجم نمونه 852 نفر برآورد شده و شيوة نمونه‌گيري چندمرحله‌اي بوده است، به‌طوري كه پس از رعايت مراحل نمونه‌گيري از شش شهرستان خرم‌آباد، بروجرد، اليگودرز، كوهدشت، الشتر و پلدختر، از هر شهرستان يك شهر و دو روستا متناسب با حجم جمعيت، انتخاب شدند. در پژوهش حاضر، از رويكرد جمهوري‌گرايي (مدني و جديد) و تلفيقي از نظريه‌هاي مارشال، ترنر، جانوسكي و روثستاين استفاده شده است. نتايج تجزيه و تحليل داده‌ها نشان مي‌دهد كه ميانگين نمرة شاخص فرهنگ شهروندي برابر با 07/108 از 141 است كه مقدار آن نسبتاً بالاست. نتايج پژوهش نشان داد كه هرچند برحسب خاستگاه زندگي شهروندان (روستا، عشيره و شهر)، تفاوت معناداري در فرهنگ شهروندي وجود دارد، مردان تفاوت معناداري نشان نداد. بين متغيرهاي پايگاه اقتصادي-اجتماعي و استفاده از رسانه‌هاي جمعي با فرهنگ شهروندي نيز رابطة معناداري وجود نداشت. نتايج اجراي آزمون هم‌بستگي پيرسون، وجود رابطة مثبت و قوي متغير هويت اجتماعي، رابطة مثبت و متوسط متغيرهاي احساس امنيت اقتصادي، اعتماد اجتماعي و گرايش به تعلقات قومي‌ـ‌طايفه‌اي و رابطة مثبت و ضعيف متغير پنداشت از عملكرد نظام سياسي را با فرهنگ شهروندي تأييد كرد. نتايج الگوي معادلات ساختاري نيز نشان مي‌دهد كه در مجموع متغيرهاي پيش‌گفته مي‌توانند 53 درصد از واريانس كلي متغير وابستة فرهنگ شهروندي را تبيين كنند.