ارزيابي مدل SEBAL در برآورد تبخيروتعرق واقعي با استفاده از تصاوير ماهواره اي MODIS در شرايط كمبود داده (مطالعه موردي دشت رفسنجان)

Evaluation of SEBAL model by use of MODIS satellite images to estimate the evapotranspiration in limited observation data (case study: Rafsanjan)

تبخير و تعرق واقعي يكي از مهم­ترين اجزا ي هيدرولوژي براي مديران بخش آب مي­باشد. باتوجه به اهميت اين پارامتر اندازه ­گيري آن با محدوديت­هاي فراواني مواجه است. اما با توسعه علوم سنجش از دور مي­توان محدوديت­هاي مكاني و زماني را تا حد زيادي مرتفع ساخت. هدف از اين تحقيق برآورد ميزان تبخيروتعرق واقعي در دشت رفسنجان براي درخت پسته مي­باشد. در اين تحقيق از تصاويرسنجنده MODIS و با استفاده از الگوريتم SEBAL ميزان تبخير و تعرق براي سال آبي 88-1387 تخمين زده مي ­شود. سپس به دليل نداشتن داده مشاهداتي براي تبخيروتعرق ميزان برآورد شده از تصاوير ماهوارهاي با مقادير روزانه پتانسيل حاصل از روش پنمن-مونتيث FAO56 مقايسه گرديده سپس با مقادير ماهانه داده­هاي تشت تبخير، و مقادير گزارش شده از سند ملي آب ايران مقايسه و در آخر اين مقادير با ميزان تبخيروتعرق بدست آمده از بيلان حوضه، مورد بررسي قرار گرفت. شايان ذكر است كه ابتدا فلوچارت الگوريتم مورد استفاده در اين تحقيق در دشت كرمان و با استفاده از داده‌هاي مشاهداتي لايسيمتر وزني الكترونيكي واقع در مزرعه دانشگاه شهيد باهنر كاليبره و صحت سنجي شده است. در دشت رفسنجان، نتايج نشان داد كه ميزان تبخير از باغات پسته در سال 2008 حدودا برابر 502.32 ميليمتر بوده است. اين ميزان تبخيروتعرق نشان مي­دهد كه پسته داراي نياز نسبتا مناسبي براي منطقه است اما به نظر مي­رسد با توجه به كاهش بارش در منطقه تنها عامل كاهش سطح سفره آب زيرزميني در اين منطقه افزايش چاه‌هاي غيرمجاز براي افزايش سطح زير كشت مي باشد.

Actual evapotranspiration is one of the most important components of hydrology for water managers. Given the importance of this parameter, measuring of that is facing with many restrictions. But by developing of remote sensing sciences, the spatial and temporal problems can be largely solved. The aim of this study is estimating the actual evapotranspiration of Pistachio trees in Rafsanjan plain. In this study, the MODIS satellite images and SEBAL algorithm are used to estimate the rate of actual evapotranspiration in water year of 1387-1388. Then, due to lack of observational data for evapotranspiration, the estimated reached from satellite images was compared with daily potential values of Penman-Monteith FAO56 and also was compared with monthly values of evaporation pan data and reported amounts by national water document of Iran. Finally these values within the obtained amounts of evapotranspiration from balance area were pursued. It is worth noting that first of all the flowchart algorithm used in this research was validated and calibrated by use of observational electronic weighing lysimeter data located in Shahid Bahonar University field. In Rafsanjan plain, results showed that the rate of evaporation of pistachio orchards in year of 2008 was about 502.32 mm. this amounts of evapotranspiration indicates that pistachio is almost suitable for the region but it seems due to lower rainfall, the only factor of the underground water level reduction is digging illegal wells to increase cultivation areas.