عنوان مقاله :
بررسي ريخت‌سنجي آرايه‌هاي فروگونهاي دو گونۀ تنگرس Rhamnus cathartica L. و Rhamnus pallasii Fisch. & C. A. Mey. از تيرۀ Rhamnaceae در شمال ايران
عنوان به زبان ديگر :
A Morphometric Study of Rhamnus Cathartica and Rhamnus Pallasii in North of Iran
پديد آورندگان :
مهدي ياني، دانشگاه گنبد كاووس - دانشكده علوم پايه و فني مهندسي - گروه زيست شناسي , ستاريان، علي دانشگاه گنبد كاووس - دانشكده علوم پايه و فني مهندسي - گروه زيست شناسي , حبيبي، ميثم دانشگاه گنبد كاووس - دانشكده علوم پايه و فني مهندسي - گروه زيست شناسي
كليدواژه :
صفت‌هاي كيفي و كمّي , خوشه‌بندي , تجزيه به مؤلفه‌هاي اصلي , تاكسونومي عددي
چكيده فارسي :
در پژوهش حاضر، مطالعه‌هاي ريخت‌شناسي آرايه‌هاي فروگونهاي دو گونۀ Rhamnus cathartica و
Rhamnus pallasii، در شمال و شمال‌شرق ايران انجام شدند. به‌منظور درك درست روابط بين‌گونه‌اي و تعيين ارزش تاكسونوميكي صفت‌ها با ثبت اطلاعات ريخت‌شناسي، 58 صفت شامل 26 صفت كمّي و 32 صفت كيفي اندازه‌گيري شدند؛ سپس با استفاده از روش تاكسونومي عددي از تحليل‌هاي مؤلفه‌هاي اصلي و خوشه‌بندي بهره‌گيري شد و روابط بين آرايه‌هاي فروگونهاي مشخص شدند. مهم‌ترين صفت‌هاي كيفي براي جدايي گونه‌ها و آرايه‌هاي فروگونهاي در مطالعۀ حاضر، شكل برگ و رنگ ميوه است. براساس نتايج، تنوع درون‌گونه‌اي
Rh. pallasii به سه زيرگونه تأييد شد. و در گونۀ Rh. cathartica، صفت‌هاي مشاهده‌شده در تفكيك دو واريته مؤثر نبودند. تنها جمعيت Rh.× spathulifolia از تپه‌هاي ماسه‌اي سواحل شمالي ايران جمع‌آوري شد و با‌توجه‌به تفاوت آن با دو گونۀ ديگر ازنظر صفت‌هاي مشاهده‌شده در ريخت‌شناسي مانند رنگ شاخۀ جوان، شكل پهنك برگ، بدون كرك بودن سطح بالايي و زيري برگ، رنگ ميوۀ نارس، Rh. × spathulifolia نمي‌توان آن را هيبريد در نظر گرفت، بلكه بايد آن را گونه‌اي كامل و مستقل تعريف كرد.
چكيده لاتين :
The current morphometric research was conducted collecting Rhamnus cathartica and Rhamnus pallasii from the natural habitats in North and West of Iran. In order to clarify the relationships in studied species and understand taxonomicall values, 58 morphological characters were employed
(26 quantititative and 32 qualitative characters) using numerical taxonomy, Principal Component Analysis (CPA), and cluster analysis. In this study, leaf shape, color fruit have been found to significantly contribute to the determination of the studied species (Rhamnus pallasii & Rhamnus cathartica). The results confirmed more diversity in Rh. pallasii and three sub-species. But, in Rh. Cathartica, diversity features in the two varieties were not effective. Rh. × spathulifolia were collected from sandy hill of North of Iran which was determined by morphometric features e.g., leaflet, abaxial, adaxial leaflet trichrome, and fruit color. Overall, Rh. × spathulifolia can not be considered.
عنوان نشريه :
تاكسونومي و بيوسيستماتيك
