اثربخشي آموزش گروهي مديريت استرس به شيوه درماني پذيرش و تعهد بر روابط زنان داراي فرزند مبتلا به اختلال بيش فعالي - نقص توجه با همسرانشان

Effectiveness of Acceptance and Commitment Stress Management Group Training on the Relationship between Mothers of Attention Deficit Hyperactivity Disorder Children and Their Spouses

زمينه و هدف همان گونه كه والدين بر افراد خانواده تاثير مي گذارند، فرزندان نيز با ويژگي هاي شخصيتي، رشدي و رفتاري خود، تاثيراتي را بر رفتار والدين دارند. اختلالات رفتاري يكي از فرزندان از جمله بيش فعالي- نقص توجه (Attention deficit hyperactivity disorder يا ADHD) اغلب به صورت عامل استرس زايي براي خانواده درك مي شود و مي تواند همه جنبه هاي خانواده از جمله رابطه مادران با همسرانشان را تحت تاثير قرار دهد. هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسي اثربخشي آموزش گروهي مديريت استرس به شيوه پذيرش و تعهد (Acceptance and commitment therapy يا ACT) بر روابط زنان داراي فرزند مبتلا به ADHD با همسرانشان بود. مواد و روش ها اين پژوهش به روش شبه آزمايشي و به صورت پيش آزمون، پس آزمون و پيگيري 9 ماهه همراه با گروه شاهد انجام شد. جامعه آماري شامل كليه مادران داراي فرزند مبتلا به ADHD شهر اصفهان بود كه در سال 1392 به كلينيك ها و مطب روان پزشكان مراجعه كرده بودند. 30 نفر از مادراني كه در شاخص تنيدگي والديني (Parenting Stress Index يا PSI)، بالاترين نمره تنيدگي را در روابط با همسر كسب كردند، انتخاب شدند و به طور تصادفي در دو گروه آزمايش و شاهد قرار گرفتند. براي گروه آزمايش، 8 جلسه 90 دقيقه اي آموزش مديريت استرس به شيوه ACT اجرا شد و گروه شاهد هيچ مداخله اي دريافت نكرد. جهت بررسي فرضيه پژوهش، از PSI زيرمقياس روابط با همسر استفاده گرديد كه قبل و بعد از مداخله و 9 ماه پس از مداخله توسط مادران تكميل شد. داده ها با استفاده از آزمون تحليل واريانس با اندازه گيري مكرر در نرم افزار SPSS مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. يافته ها تفاوت معني داري بين نمرات پيش آزمون، پس آزمون و پيگيري گروه آزمايش در مقايسه با گروه شاهد وجود داشت (0/001 = P) كه اين يافته حاكي از بهبود روابط با همسر در مادران بود. نتيجه گيري آموزش گروهي مديريت استرس به شيوه ACT، مي تواند باعث بهبود روابط زنان داراي فرزند ADHD با همسرانشان شود.

Aim and Background: While Parents affect other members of the family, children also have effects on their parents with their own personal, behavioral and growth characteristics reciprocally. The behavioral disorder of one of the children, such as attention deficit hyperactivity disorder (ADHD), is usually conceived as a stressful element which can affect all aspects of family, including the relationship between mothers and their spouses. The aim of this study was to survey of stress management group training effectiveness, using acceptance and commitment therapy (ACT) method, on the relationship between mothers of ADHD children and their spouses. Methods and Materials: The research method was quasi-experimental, pre-test, post-test and 9-month follow-up with control group. The population of the research was included all mothers of children with ADHD in Esfahan who referred to clinics and psychologists offices in 2013. Thirty mothers which had highest score of stress in relationship with spouse from parenting stress index (PSI) were selected and assigned into two groups of test and control. Eight 90-minute sessions of acceptance and commitment stress management training was performed for the test group, while the control group had no intervention. PSI subscale of relationship with spouse from parent characteristics was used in order to review the hypothesis of the study, which was completed before and after intervention by mothers. Data were analyzed by covariance statistical methods using SPSS software. Findings: There was a considerable difference between scores of pre-test and post-test of the test group in comparison with control group (P = 0.001), reflecting the improvement of relationship with spouses in mothers. Conclusions: ACT-based stress management group training could improve the relationship between the mothers of ADHD children and their spouses.