ريزساختارهاي دگرشكلي ديناميك در كاني‌هاي گنايس چشمي منطقه توتك، پهنه سنندج-سيرجان، ايران

Dynamic deformation micro-structures in the minerals from augen gneiss of Tutak region, Sanandaj-Sirjan Zone, Iran

كمپلكس كوه سفيد توتك با روند شمال­غرب-جنوب­شرق بخشي از پهنه دگرگوني سنندج-سيرجان جنوبي است و شامل توالي­هايي است كه در حد رخساره شيست سبز تا آمفيبوليت زيرين دگرگون شده­اند. گنايس­هاي چشمي به عنوان يگي از مهم ترين واحدهاي دگرگوني در اين كمپلكس توسط تركيب كاني­شناسي كوارتز، پلاژيوكلاز، فلدسپات آلكالن، آلانيت، اپيدوت، بيوتيت، مسكويت، زيركن، آپاتيت، زوئيزيت، كلينوزوئيزيت مشخص مي­شود. رفتار متفاوت بلورهاي فلدسپات آلكالن (بيش­تر شكنا) و پلاژيوكلاز (بيش­تر شكل­پذير) ظاهرا باعث ايجاد بافت چشمي در اين گنايس­ها مي­شود. شواهد دگرشكلي نظير ماكل­هاي دگرشكلي، خاموشي موجي، نوارهاي دگرشكلي، چين­خوردگي و ريزساختاري مانند ماهي ­ميكايي، Bookshelf، Flanking و Window در اين گنايس­ها نشان دهنده تجديد تبلور ديناميك در شرايط دگرشكلي شكل­پذير است. هم­چنين وجود ريزساختارهايي مانند Kinking و مهاجرت مرزدانه­اي مستطيلي شرايط دگرشكلي شكل­پذير-شكنا را نشان مي­دهد. شواهد صحرايي و پتروگرافي مانند درشت­بلور­هاي متقارن و نامتقارن،برگوارگي، خط­وارگي، چندرنگي قوي در بيوتيت، بافت ساژنيتي در بيوتيت، عدم حضور منطقه­بندي در بلور پلاژيوكلاز، مهاجرت مرزهاي دانه­ايبيان كننده تاثير دگرگوني درجه متوسط در شرايط رخساره آمفيبوليت زيرين و شايد شيست سبز و همچنين بافت پرتيتي، ميانبارهايي از كاني­هاي آپاتيت و زيركن در بيوتيت و وجود كاني آلانيت نشانه­هاي خوبي براي بيان گنايس­هاي با منشاء آذرين (گنايس­هاي چشمي) همراه با تاثير دگرشكلي ديناميك در منطقه است.

Kuh-Sefid Tutak complex is a part of the southern Sanandaj-Sirjan metamorphic zone with the Northwest-Southeast trend and consists of sequences that have been undergone greenschist to lower amphibolite facies metamorphism. Augen gneisses, as one of the most important of metamorphic units in the complex, are characterized by mineralogy composition of quartz, plagioclase, alkali-feldspar, allanite, epidote, biotite, muscovite, zircon, apatite, zoisite, and clinozoisite. The different behavior of alkali feldspar (more brittle) and plagioclase (more ductile) during deformation and metamorphism in these gneisses apparently to be a principal cause for the formation of the augen texture. Evidence of the deformation such as deformation twinning, undulose extinction, deformation lamellae, folding and microstructures like mica fish, bookshelf, flanking, Window indicate dynamic recrystallization under ductile deformation. Moreover, the presence of kinking and grain migration microstructures show the condition of ductile-brittle deformation. Field and petrographic evidence such as symmetric and asymmetric porphyroclasts, foliation, lineation, strong pleochroism in biotite, sagenitic biotite, no zoning in plagioclase, grain boundary migration indicate the effect of medium metamorphism in greenschist to lower amphibolite facies and moreover, perthitic texture, accessory minerals such as apatite and zircon as trapped in biotite, as well as presence of allanite, are good indicators for the gneisses to display their igneous origin (Augen gneisses) along with the effect of dynamic deformation in the region.