تحليلي بر كاربست نظريه ها و مفاهيم علوم اجتماعي در فرايند نظريه پردازي قرآني/ديني

An Analysis on Application of Theories and Consepts of Social Sciences in Process of Qoranic/Religious Theory Making

مطالعاتي كه تلاش دارند بر مبناي متون ديني وارد نظريهپردازي در حوزه علوم اجتماعي شوند، در ظاهر هويتي دوگانه دارند كه حضور نظريه ها و مفاهيم علوم اجتماعي در آنها پررنگ است. مسيله اصلي اين نوشتار، بررسي چگونگي تعامل مطالعات ديني، به محوريت قرآن، با نظريه ها و مفاهيم علوم اجتماعي است. براي دستيابي به اين امر، دو نمونه از آثار تحقيقي به مثابه دو شيوه از كاربست نظريه هاي علوم اجتماعي در مطالعات قرآني/ ديني بررسي و ارزيابي ميشود. اين امر، نيازمند يك روش تحليلي قياسي استقرايي مقايسه اي است كه با تكيه بر الگوي نظريه سازي در علوم اجتماعي انجام مي شود. نتيجه ارزيابي نمونه ها نشان مي دهد مهم ترين كاربست مثبت رجوع به نظريه هاي علوم اجتماعي در مطالعات قرآني/ ديني، غني سازي پرسش هاي تحقيق و كمك به استنطاق از قرآن در راستاي ارايه نظريه هاي بنيادين قرآني است. همچنين مهم ترين آسيب، تحميل آراي بيروني بر قرآن و متون ديني است.

There is an ostensive dualism between religion and science in studies that are based on sacred texts of religion i.e. Quran and Sunnah. Theories and concepts of social sciences are apparently visible in these studies. The main goal of this article is the critique of interaction between religious studies based on text of Quran with theories and concepts of social sciences, which used in one inquiry. For reaching this goal, two studies that are typical in using the theories of social sciences in Quranic studies, will be analyzed and evaluated. For obtaining this goal, we need an analytical deductive-inductive method for comparison between the mentioned studies based on standard theory making pattern in social sciences. The consequence of this article show us that the most important usage of referring to theories of social sciences in Quranic/religious studies is nutrition of the question of inquiry and helping for making dialogue with Quran for reaching fundamental Quranic theories. The deficiency of using the theories of social sciences in Quranic studies is the imposition of its viewpoint on Quran and religious texts