تبيين مولفه هاي معنابخش در بازارهاي سنتي- تاريخي (نمونه موردي:بازارهاي سنتي سنندج و سليمانيه)

(Explain the significant components in traditional-historical markets (Case study: traditional markets of Sanandaj and Sulaimaniyah

هدف از اين مقاله، ارائه الگويي جهت شناسايي مؤلفه‌هاي اصلي تأثيرگذار بر معنا بخشي در راستاي جذب گردشگر، با مطالعه موردي بازارهاي سنتي و تاريخي سنندجي و آصف سنندج و بازار قيصري نقيب سليمانيه، مي‌باشد. براي اين منظور از روش تحقيق كيفي – كمي، استفاده شده است. در بخش كيفي تحقيق مصاحبه با نمونه‌اي شامل 16 خِبره انجام شده است و به روش كدگذاري باز، محوري 105 و در نهايت انتخابي، واژه‌هاي كليدي شناسايي گرديد؛ كه منتج به پرسشنامه‌اي 74 سؤالي در هشت مؤلفه «عملكردي – اقتصادي، فرهنگي، اجتماعي، عاطفي– ادراكي، فني- كالبدي، معماري، سياسي و مرمت- باززنده سازي» شده است. در بخش كمي تحقيق، پرسشنامه در دو نسخه فارسي و كردي، به وسيله نمونه‌هاي كمكي 20 نفر از مراجعه‌كنندگان به بازارها و با استفاده از روايي محتوا و پايايي ضريب آلفاي كرونباخ، استاندارد شده است. تعداد 190 پرسشنامه فارسي در بين افراد حاضر در بازار سنندج و 40 نسخه كردي از پرسشنامه در بازار سليمانيه، توزيع شد. بر اساس نتايج تحليل عامليِ تأييدي، مدل نهايي مبتني بر مؤلفه‌ها «عملكردي – اقتصادي، فرهنگي، اجتماعي، عاطفي– ادراكي، فني- كالبدي، معماري، سياسي و مرمت- باززنده سازي» تأييد گرديد. بر اساس نتايج آزمون T مستقل، بازار سليمانيه از نظر مؤلفه‌هاي «عاطفي- ادراكي، فني – كالبدي و فرهنگي»، به طور معني‌داري نسبت به بازار سنندج از وضعيت بهتري برخوردار بود در حالي كه در مؤلفه‌هاي «اجتماعي، معماري و مؤلفه‌ي نياز به امر مرمت – احياء»، بازار سنندج در شرايط بهتري قرار دارد. همچنين در مؤلفه‌هاي سياسي و مرمت- احيا تفاوت معني‌دار نيست. (0/05

The purpose of this paper is to provide a model for identifying the main components affecting the meaning of attracting tourists by studying the traditional and historical markets of Sanandaji and Asif located in Sanandaj city and Qaisari Naqib market located in Sulaimaniyah city. For this purpose, qualitative-quantitative research method has been used.In the qualitative part of the research, an interview was conducted with a sample of 16 items and keywords were identified by open source, 105-axis and finally selective coding methods;This results in a 74-item questionnaire consisting of eight components:"functional-economic, cultural, social, emotionalperceptual, technical-physical, architectural, political, and restoration-regenerative."In the quantitative part of the research, the questionnaire was standardized in two versions, Persian and Kurdish, with the help of 20 statistical samples from statistical communities referring to Sanandaji, Asef and Qaisari Naqib markets and using content validity and reliability of Cronbach's alpha coefficient. By estimating the sample size of Cochran and sampling, 190 Persian questionnaires were distributed among the people present in Sanandaj Bazaar and 40 Kurdish copies of the questionnaire were distributed among those who referred to Sulaimaniyah Bazaar. Based on the results of confirmatory factor analysis, the final model based on the components "functionaleconomic, cultural, social, emotional-perceptual, technical-physical, architectural, political, and restoration-revitalization" was confirmed. According to the results of the independent T test, Soleimani Bazaar was significantly better than Sanandaj Bazaar in terms of "emotional-perceptual, technical-physical, and cultural" components, while in "social, architectural and component" components. The need for restoration - revitalization ", Sanandaj market is in better condition. Also, there is no significant difference in political and restoration-revitalization components. (P <0.05)