بررسي توزيع تركيبات مس، آهن و سرب در رسوبات سطحي خور موسي به روش استخراج متوالي

تعيين مقدار كل فلزات رسوب مي تواند به عنوان معياري جهت ارزيابي آلودگي منطقه مورد استفاده قرار گيرد ولي به تنهايي نمي تواند پتانسيل تحرك پذيري، ميزان سميت و دسترس پذيري تركيبات مختلف يك فلز را در رسوب نشان دهد. در اين پژوهش از يك فرايند استخراج متوالي پنج مرحله اي جهت استخراج تركيبات مختلف فلزات آهن، مس و سرب از رسوب استفاده شد. تعداد 18 نمونه از ايستگاه هاي مختلف خور موسي (خليج فارس) شامل خورهاي مجيديه، غزاله، جعفري، موسي، مريموس و غنام جمع آوري گرديد. پس از خشك كردن و يكنواخت كردن، يك گرم از رسوب با كمك معرف هاي گزينشي در دما و مدت زمان معيني استخراج شد. پس از هر بار استخراج، نمونه در معرض استخراج هاي بعدي قرار گرفت تا تمام پنج مرحله انجام پذيرد. ميزان فلزات محلول هاي جدا شده توسط دستگاه جذب اتمي اندازه گيري شد. نتايج نشان داد كه قسمت اعظم فلزات، در بخش اكسيدهاي فلزي قابل احيا و باقيمانده، جاي دارند. بيشترين مقدار تركيب مس متصل به بخش قابل تبادل كاتيوني مربوط به خور مجيديه (3/5%) و براي سرب مربوط به خور جعفري (6/19%) بود. لذا مي توان گفت ميزان تحرك پذيري يون هاي مس و سرب در خورهاي مجيديه و جعفري كه تحت تاثير فعاليت هاي صنعتي و شهري قرار دارند از بقيه نقاط بيشتر است. مقايسه‌ي ميانگين پراكنش تركيبات مس و سرب در رسوبات خور موسي با ساير نقاط جهان نشان داد كه اگرچه الگوي توزيع تركيبات فلزي كاملاً مشابه است ولي غلظت جزء به جزء اين تركيبات در رسوبات خور موسي از اكثر نقاط مورد مقايسه كمتر است.