پيش‌ بيني علائم اختلال وسواسي - جبري بر اساس مؤلفه‌هاي ذهن ‌آگاهي، راهبردهاي تنظيم شناختي هيجان و راهبردهاي مقابله‌اي

Predicting Obsessive-Compulsive Disorder based on Mindfulness, Cognitive Emotion Regulation Strategies, and Coping Strategies

زمينه و هدف: اختلال وسواسي - جبري، يكي از اختلالات ناتوان­ كننده و شايع در نوجوانان است. عوامل زيادي در ايجاد و تداوم اين اختلال نقش دارد كه اخيراً سازه­ هاي شناختي توجه زيادي به خود جلب كرده است. از اين رو پژوهش حاضر با هدف پيش­ بيني علائم اختلال وسواسي - جبري بر اساس مؤلفه­ هاي ذهن ­آگاهي، راهبردهاي تنظيم شناختي هيجان و راهبردهاي مقابله ­اي انجام گرفت. مواد و روش‌ها: اين پژوهش توصيفي از نوع همبستگي بود. جامعه­ آماري شامل كليه دانش ­آموزان مقطع متوسطه دوره اول شهر تبريز در سال ­تحصيلي 1398-1397 بود. در نهايت داده ­هاي 357 نفر (200 دختر و 157 پسر) كه به عنوان نمونه پژوهش با روش نمونه­ گيري تصادفي خوشه ­اي چندمرحله­ اي انتخاب شده بودند، تحليل شد. براي جمع ­آوري داده­ ها از پرسش­نامه بازنگري شده وسواسي-اجباري (OCI-R، فوا و همكاران، 2002) ، پرسش­نامه مهارت­ هاي ذهن ­آگاهي كنتاكي ­(KIMS)، فرم كوتاه پرسش­نامه تنظيم شناختي هيجان گارنفسكي و كرايج (CERQ-P-short) و مقياس راهبردهاي مقابله ­اي اندلر و پاركر (CISS) استفاده شد. داده­ هاي جمع­ آوري شده با استفاده از همبستگي پيرسون و رگرسيون چندگانه گام ­به ­گام تجزيه و تحليل شدند. يافته‌ها: نتايج نشان داد كه خودسرزنشي از راهبردهاي تنظيم شناختي هيجان (0/01>P و 0/159=r) و مقابله­ اجتناب­ مدار از راهبردهاي مقابله ­اي (0/01>P و 0/058=r) با علائم اختلال وسواسي-جبري رابطه­ ي مثبت و معني­داري دارند. همچنين پذيرش بدون قضاوت (0/01>P و 0/151-= r) و توصيف كردن (01/0>P و 0/103-=r) از مؤلفه ­هاي ذهن­آگاهي و مقابله مسئله ­مدار (0/01>P و 0/073-=r) از راهبردهاي مقابله­ اي با علائم اختلال وسواسي-جبري رابطه­ ي منفي و معني­دار دارند كه در نهايت، متغيرهاي خودسرزنشي و پذيرش بدون قضاوت توانستند در دو گام 3/ 9درصد از واريانس علائم اختلال وسواسي-جبري را تبيين كنند. نتيجه‌گيري: با در نظر گرفتن اين نتايج، به نظر مي­رسد براي پيشگيري نوجوانان به اختلال وسواسي-جبري، توجه به متغيرهاي خودسرزنشگري و پذيرش بدون قضاوت بسيار ضروري است..

Aim and Background: Obsessive-compulsive disorder is one of common disabling disorders in adolescents. Many factors contribute to the emergence and maintenance of this disorder, among which cognitive constructs have recently attracted much attention. Therefore, the present study was aimed to predict obsessive-compulsive disorder in middle school students based on the components of mindfulness, cognitive emotion regulation strategies and coping strategies. Methods and Materials: This study was descriptive and correlative study. The statistical population consisted of all middle school students in city of Tabriz in academic year of 1397-98. Finally, data of 357 students (200 girls and 157 boys) who had been selected as research sample through multistage cluster sampling method, were analyzed. The research data were collected by Obsessive–Compulsive Inventory-Revised (OCI-R, Foa et al. 2002), Kentucky Inventory of Mindfulness Skills (KIMS), the short 18-item version of Garnefski and Kraaij’s Cognitive Emotion Regulation Questionnaire (CERQ-short) and Endler & Parker's Coping Inventory for Stressful Situations (CISS). The collected data were analyzed using Pearson correlation coefficient and stepwise multiple regression analysis. Findings: The findings showed that self-blame of cognitive emotion regulation strategies (r=0.159, p<0.01) and avoidance-oriented of coping strategies (r=0.058, p<0.01) have a significant positive relationship with obsessivecompulsive disorder. Acceptance without judgment (r=-0.151, p<0.01) and description (r=-0.103, p<0.01) of mindfulness components and task-oriented coping style (r=-0.073, p<0.01) have a significant negative relationship with obsessive-compulsive disorder. Finally, self-blame and Acceptance without judgment were able to explain 3.9 percent of the variance of obsessive-compulsive disorder in two steps. Conclusions: Considering these results, for preventing adolescents ‘obsessive-compulsive disorder, paying attention to self-blame and acceptance without judgment variables is so necessary.