شاهرخ‌نامه: منظومۀ حماسي يا تغزلي؟

?Shahrokh-Nameh: Epic or lyrical poems

شاهرخ‌نامه، منظومه‌اي حماسي‌-تاريخي از شاعر تواناي قرن دهم هجري، ميرزامحمد قاسمي گنابادي است. موضوع اين مثنوي، شرح نبردها، سفرها و عدالت‌ورزي‌هاي شاهرخ تيموري از زمان برتخت ‌نشستن تا مرگ اوست. در اين نوشته ضمن معرفي اجمالي شاعر، ويژگي­ هاي سبك شناسي شعر وي را با شيوۀ لايه اي (در سه سطح زباني، ادبي و فكري) تبيين كرده و به اين نتيجه رسيده­ ايم كه علاوه بر مضامين حماسي بسياري از ابيات شاهرخ ­نامه متفاوت با فضاي حماسي منظومه است؛ به همين روي اين اثر منظومه ­اي رزمي_بزمي است كه وجود بتان زيبارو در صحنه ­هاي نبرد و حتي آوردن ساقي نامه در انتهاي هر موضوع، اين ويژگي را برجسته ­تر ساخته است. قاسمي شيوه ­اي تازه در حماسه­ سرايي به وجود آورده ­است. نگارندگان با بررسي دقيق ابيات و حوادث داستان­ ها به اين مطلب رسيدند كه شاهرخ­نامه تركيبي از حماسه، تاريخ و غناست. بازي­ هاي واژگاني قاسمي نشان از تسلط او بر لغات و وزن شعر است. تصوير آفريني­ هاي قاسمي مهارت وي بر فضا، خيال و معنا را نشان مي­دهد و حد كمال آن كاربرد واژه ­ها، اصطلاحات و تصاوير تغزلي براي بيان ماجراهاي حماسي است.

Shahrokh-Nameh is an epic-historical poems of the poet of the 10th century AH Mirza Muhammad Qasemi Gonabadi. The topic of this Masnavi is about of conquests, Justice, journeys, honesty, goodness and braveries of Shahrokh, the the ruler of the Timurid Empire from coronation to death. In this manuscript, beside a brief introduction of the poet, the stylistic features of his poems are explained at three levels of linguistic, literary and intellectual in a layered manner. By reviewing the poems, in addition to the epic themes, it appears that many of the verses are different from the epic atmosphere of the poems. Therefore, this is a martial and festive work which the existence of beautiful idols in battle scenes and even bringing SĀQI-NĀMA at the end of each topic has made this feature even more prominent. Qassemi has created a new style of saga. By carefully examining the issues and events of the stories, the authors reached the point that Shahrokh-Nameh is a combination of epic, history and lyric. Qasemi's lexical games indicate his dominance of vocabulary, metre and rhythm in poetry. Qasemi's imagery depicts his skill in imagination and meaning and to the fullest extent; it is the use of words, expressions and lyrical images to express epic adventures.