كپسوله كردن نوك شاخه‌ها در دو هيبريد ايراني آفتابگردان و مقايسه تبديل و رشد بذرهاي مصنوعي حاصل روي بستره‌هاي مختلف

Encapsulation of two Iranian sunflower hybrid shoot tips and compared conversion and growth of synthetic seeds produced on different substrates

اين آزمايش به‌منظور تعيين ميزان تبديل و رشد بذرهاي مصنوعي حاصل از كپسوله كردن نوك شاخه‌هاي آفتابگردان روي بستره‌هاي مختلف به‌صورت فاكتوريل بر پايه طرح كاملاً تصادفي با پنج تكرار در آزمايشگاه كشت بافت مركز تحقيقات كشاورزي كرمانشاه در سال 1391 انجام شد. نوك شاخه‌هاي حاصل از گياهچه‌هاي تكثيرشده آفتابگردان در شرايط درون‌شيشه‌اي در آلژينات سديم سه درصد و 100 ميلي‌مولار CaCl2.2H2O كپسوله شدند. جهت بررسي تأثير كاربرد مواد غذايي و تنظيم‌كننده‌هاي رشد در ماتريكس كپسوله‌كننده، براي تهيه آلژينات سديم از سه ماتريكس متفاوت شامل آب مقطر استريل، محيط MS مايع و محيط MS مايع همراه با دو ميلي‌گرم در ليتر BA و دو ميلي‌گرم در ليتر IAA استفاده شد. بذرهاي مصنوعي حاصل جهت ارزيابي توانايي جوانه‌زني و رشد مجدد به محيط MS فاقد هورمون و دو بستره تجاري مخلوط كوكوپيت و پرليت (1:1) و مخلوط كوكوپيت، پرليت و پيت ماس (1:1:1) منتقل شدند. استفاده از مواد غذايي و تنظيم‌كننده‌هاي رشد در ماتريكس آلژينات به‌طور معني‌داري رشد مجدد نوك شاخه‌هاي كپسوله­شده را بهبود بخشيد. بيش‌ترين ميزان تبديل بذرهاي مصنوعي 100 درصد بود كه از كاشت در شرايط درون‌شيشه‌اي روي محيط MS به‌دست آمد و كاشت مستقيم در شرايط بيرون شيشه‌اي باعث كاهش توانايي تبديل و رشد آن‌ها شد.

This investigation was carried out to determine the conversion and growth ability of artificial seeds derived from encapsulation of sunflower shoot tips in different substrates as factorial based completely randomized design with five replications, in tissue culture laboratory of Kermanshah Agriculture Research Center in 2013. Shoot tips excised from in vitro proliferated sunflower plantlets were encapsulated in three percent sodium alginate and 100 mM CaCl2.2H2O. Determination the effect of using nutrients and plant growth regulators, alginate matrix supplement with three different matrixes include distilled water, liquid MS medium and liquid MS medium whit tow mg/l BA and tow mg/l IAA. Synthetic seeds were transferred on hormone-free MS medium and two commercial substrates mixture of cocopeat, perlite (1:1) or cocopeat, perlite and peat moss (1:1:1) for generation and growth ability evaluation. Using of MS nutrients and plant growth regulators in calcium alginate beads significantly improved encapsulated explants growth. Maximum percentage response for conversion of synthetic seeds was 100 percent that was achieved from in vitro culture on MS medium and directly culture in ex vitro condition caused to decrease the conversion and growth them.