تبيين موانع و مشوق‌هاي خودمراقبتي از ديدگاه بيماران مبتلا به ديابت شهر اردكان و ارايه دهندگان خدمت به آنان با استفاده از مدل بازاريابي اجتماعي

مقدمه: ديابت شايع ترين بيماري مزمن در جهان است و عوارض ناشي از آن باعث تحميل بار سنگين اقتصادي و كاهش كيفيت زندگي بيمار و خانواده وي مي گردد. خودمراقبتي فرايند مهمي در كنترل بيماري ديابت محسوب مي شود. از طرف ديگر، اين امر هم براي پزشكان و هم براي بيماران بسيار دشوار است كه قند خون را در حد مطلوب حفظ كنند و علت اين امر به طور عمده وجود موانع سيستمي و فردي مراقبت از ديابت است. هدف اين مطالعه، تبيين موانع و مشوق هاي خودمراقبتي بود. روش : مطالعه حاضر به صورت كيفي انجام شد و در آن از روش بحث گروهي (سه جلسه براي بيماران و ارايه دهندگان خدمت به طور مجزا براي هر كدام) و مصاحبه فردي با 25 نفر از بيماران و 5 نفر از ارايه دهندگان خدمت به افراد مبتلا به ديابت (به غير از افراد مورد مطالعه در بحث گروهي) تا اشباع اطلاعات استفاده گرديد و متن مصاحبه ها و جلسات بحث گروهي پس از پياده سازي به روش تحليل محتوا مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. يافته ها: طي فرايند تجزيه و تحليل داده ها، دو درون مايه اصلي شامل موانع و مشوق هاي خودمراقبتي از ديدگاه بيماران مبتلا به ديابت و همچنين ارايه دهندگان خدمت به اين افراد به صورت مستقل استخراج گرديد كه با توجه به آميزه هاي الگوي بازاريابي اجتماعي در چهار درون مايه فرعي »محصول، مكان، قيمت و ترويج « خلاصه گرديد و جامعه پژوهش علل مختلفي را براي انجام و يا عدم انجام خودمراقبتي در بخش هاي مختلف (ورزش، تغذيه، انجام به موقع آزمايش و مصرف صحيح داروهاي كاهنده قند خون) بيان نمودند. نتيجه گيري: تحليل بازار در مراقبت از بيماران مبتلا به ديابت نشان داد، وجود برنامه جامع و سيستماتيك مراقبت از بيماران مبتلا به ديابت با تدوين پروتكل هاي درماني براي متخصصين و پزشكان معالج بيماران در كنار ورزش و تحرك، توصيه هاي تغذيه اي و طب سنتي هنگامي اثربخشي بيشتري خواهد داشت كه به صورت هماهنگ و متناسب با توان اقتصادي، توجه به عوامل محيطي، باورها و... در فرد مبتلا به ديابت صورت گيرد و همسو با ارتقاي سطح سواد جامعه نيز باشد.