مشاهده در رويكرد گراندد تئوري: يك مطالعه مروري

مقدمه: مطالعه گراندد تئوري به دليل توجه بيشتر به تعاملات اجتماعي و بررسي فرايندهاي مستتر در رفتارهاي اجتماعي، توانسته است به يكي از مهم ترين تحقيقات بين رشته اي تبديل شود. مطالعه مروري حاضر با هدف تبيين چگونگي كاربرد و هدايت مشاهده به طور اعم در تحقيقات كيفي و نقش و جايگاه آن به طور اخص در تحقيق گراندد تئوري، درصدد قرار دادن اين نوع از شيوه جمع آوري داده ها در كنار و هم پاي مصاحبه بود. روش : اين مطالعه از انواع مقالات مروري روايتي بود. ابتدا كليد واژه هاي «Grounded theory، Qualitative study و Observation» در منابع قابل دسترس شامل پايگاه هاي Google Scholar، PubMed، Magiran و SID جستجو گرديد و انديكاتور AND و OR نيز مورد استفاده قرار گرفت. 21 كتاب، 2 سايت تخصصي، 38 مقاله انگليسي و 18 مقاله فارسي به دست آمد كه پس از بازنگري نهايي، 6 كتاب، 10 مقاله انگليسي و 4 مقاله فارسي جهت نگارش مرور حاضر مورد استفاده قرار گرفت. يافته ها: يافته ها نشان داد، اگرچه مصاحبه مهم ترين و شايد كاربردي ترين ابزار جمع آوري داده ها در تحقيق گراندد تئوري محسوب مي شود، اما اين روش هميشه نمي تواند به محقق در رسيدن به زواياي موجود در پديده كمك كند. شيوه مشاهده، توانمندي مشاهده گر، مزايا و معايب مشاهده، اخلاق در مشاهده و دستورالعمل هاي كاربردي، مواردي هستند كه مي توانند به محقق كيفي كه با ديدگاه نظري تعامل گرايي نمادين كار خود را آغاز كرده است، كمك شاياني نمايند. نتيجه گيري: با انجام مشاهده دقيق و غرق شدن در پديده مورد نظر با لنز كنجكاوانه تحقيق كيفي، به كار بردن اصول و شيوه هاي علمي مشاهده و در نهايت، استفاده از مصاحبه هاي كاوشگرانه، مي توان به شكل گيري فرايند نهفته در روابط انساني دست يافت.