تجارب خانواده‌هاي مادران فوت ‌شده در اثر عوارض مربوط به بارداري و زايمان: يك مطالعه پديدارشناسي

مقدمه: اكثر مرگ هاي مادر ناشي از عوارض بارداري و زايمان غير منتظره مي باشد. اين واقعه، آثار متعددي بر خانواده داشته و دشواري هايي در زندگي آن ها ايجاد مي نمايد. پژوهش حاضر، با هدف توصيف و تبيين تجارب حاصل از مرگ مادر در اثر عوارض مربوط به بارداري و زايمان بر افراد خانواده انجام شد. روش : تحقيق به روش كيفي پديدارشناسي توصيفي انجام شد. نمونه پژوهش شامل ۱۰ نفر از اعضاي خانواده هاي داراي حداقل يك فرزند زنده كه بيش از ۶ ماه از مرگ مادر گذشته باشد، ۳ نفر اعضاي خانواده هايي كه نوزادان مادران فوت شده را سرپرستي مي كردند و ۳ نفر ماما بود، در مجموع ۱۶ نفر بودند. نمونه گيري به روش مبتني بر هدف صورت گرفت. جمع آوري اطلاعات با روش مصاحبه عميق نيمه ساختاريافته با سؤالات باز پاسخ، ميانگين مدت مصاحبه ها ۴۵ دقيقه بود و از ضبط صوت الكترونيكي براي ثبت مصاحبه ها استفاده گرديد. تجزيه و تحليل داده ها با روش Colaizzi و با كمك نرم افزار MAX-QD10 انجام شد. يافته ها: نتايج پژوهش به صورت ۳ مضمون اصلي و ۱۱ مضمون زيرشاخه اي استخراج گرديد. مضامين اصلي عبارت بود از حيطه روحي و رفتاري، حيطه دگرگوني مسير زندگي و حيطه مداخلات اجتماع كه از تلفيق اين مضامين بيانه اي صريح به دست آمد، مبني بر اين كه مرگ مادر در اثر عوارض بارداري و زايمان، يك تراژدي است كه موجب آسيب پذيري خانواده به ويژه فرزندان مي شود. نتيجه گيري: تجاربي كه براي خانواده هاي مادران فوت شده در اثر عوارض بارداري و زايمان حاصل شده بود، از دو جنبه با تجارب مرگ ساير مادران متفاوت است. نخست اين كه مرگ اين مادران قابل پيش بيني نبوده و انتظار مرگش نمي رفت. اين عدم آمادگي موجب تشديد آسيب پذيري خانواده مي شود. دوم اين كه نوزاد كه براي مراقبت، وابستگي و نياز شديدي به وجود مادر دارد، بلاتكليف مي ماند. بنابراين، در گام نخست بايد اقدامات اصولي براي پيشگيري از مرگ مادر به عمل آيد. همچنين، بايد ارگان هاي دولتي و غير دولتي، تدابير و خط مشي هماهنگ و مشخصي براي حمايت از اين خانواده ها و پيشگيري از آثار سوء زودرس و ديررس آن برنامه ريزي نمايند.