برنامه ريزي راهبردي پتانسيل هاي طبيعت گردي پايدار در مناطق تحت مديريت چهارگانه (مطالعه موردي: منطقه اثر طبيعي ملي سبلان)

Strategic planning for sustainable ecotourism potentials in the management areas (Case Study: Sabalan national natural monument area)

مناطق تحت مديريت به‌عنوان مناطق حفاظتي داراي جذابيت‌هاي مناسبي به‌منظور فعاليت‌هاي توريستي مي‌باشد. دراين‌بين مفهوم اكوتوريسم مي‌تواند به‌عنوان پديده‌اي مدرن كه انگيزه اصلي آن گردشگري، مشاهده و لذت از طبيعت و پديده‌ها و چشم‌اندازهاي طبيعي و فرهنگي و كاهش اثرات و تخريب فعاليت‌هاي گردشگري بر روي منابع سرزمين براي گردشگري باشد. به‌منظور برنامه‌ريزي راهبردي پتانسيل‌هاي طبيعت‌گردي در منطقه اثر طبيعي ملي سبلان از مدل تركيبي FAHP-SWOT استفاده شد. 10 زير معيار قوت و ضعف به‌عنوان عوامل داخلي و 10 زير معيار فرصت و تهديد به‌عنوان عوامل خارجي پتانسيل طبيعت‌گردي پايدار شناسايي شد. نتايج مدل‌سازي نشان داد كه عوامل داخلي با مجموع امتياز 631/0 به‌عنوان عامل اصلي در پتانسيل طبيعت‌گردي پايدار مي‌باشد. چهار استراتژي تهاجمي، تنوع، بازنگري و تدافعي براي هر زير معيار موردبررسي قرار گرفت كه درنهايت استراتژي تهاجمي به‌عنوان استراتژي اصلي طبيعت‌گردي پايدار در منطقه اثر طبيعي ملي سبلان انتخاب شد. بررسي نتايج گرفته‌شده حاكي از وجود پتانسيل طبيعت‌گردي پايدار در داخل منطقه مي‌باشد. هم‌چنين استفاده از مديريت پايدار و مشاركت افراد بومي و محلي در اين مديريت و توسعه تاسيسات و زيرساخت‌ها و ايجاد ورزش‌هاي زمستاني و تنوع در فعاليت‌هاي گردشگري متناسب و هماهنگ با محيط طبيعي منطقه مي‌تواند در پيشبرد اهداف طبيعت‌گردي پايدار در منطقه اثر طبيعي ملي سبلان مؤثر باشد.

Management areas as protected areas have suitable appeal for tourist activities. In the meantime the Ecotourism concept could be as a modern phenomenon which its main motivation is Tourism, observation and enjoyment of nature and natural and cultural Landscapes and mitigate the effects of tourism activities on resources and destruction of natural areas. In order to plan the strategic sustainable ecotourism potentials in the region Sabalan National Natural monument, the FAHP-SWOT hybrid model was used. 10 sub-criteria strengths and weaknesses as internal factors and 10 sub-criteria opportunities and threats as external factors for sustainable ecotourism potential were identified. Modeling results showed that internal factors with overall score 0.631 as a major factor in sustainable ecotourism potentials. Four alternative strategies are surveyed that the SO strategy was the best strategy for sustainable ecotourism potential. Survey results indicated that there was potential for sustainable ecotourism in the region. The use of sustainable management and participation of native and local peoples in this management and development of facilities and infrastructure and establishment of winter sports and diversify tourism activities harmony with the natural environment of the region can be effective the advance goals of sustainable ecotourism in the region Sabalan National natural monument.