بررسي ميزان آلودگي آفلاتوكسين در خوراك مصرفي و شير توليدي و شناسايي مولكولي سويه قارچي آن در برخي از گاوداري‌هاي استان آذربايجان شرقي

Evaluating the rate of aflatoxin contamination in livestock feed and milk and molecular indentification of their fungal strains in some dairy farms of East Azerbaijan provice

زمينه مطالعاتي: آفلاتوكسين­ها گروهي از مايكوتوكسين­هاي تحت عنوان متابوليت­هاي ثانويه سمي هستند كه باعث آلودگي خوراك مي­شوند. هدف: پژوهش حاضر به منظور شناسايي ميزان آلودگي آفلاتوكسين M1 شير، آفلاتوكسين B1 خوراك و متعاقبا جداسازي و شناسايي مولكولي گونه قارچي آسپرژيلوس فلاووس طراحي گرديد. روش كار: بدين‌منظور از 10 گاوداري سطح استان آذربايجان شرقي به طور تصادفي نمونه­هاي خوراك و شير در ماه­هاي اسفند و فرودين جمع آوري گرديد و متعاقباً تعيين ميزان آفلاتوكسين­ها، به روش الايزا انجام گرفت. همچنين جداسازي و شناسايي قارچ آسپرژيلوس فلاووس نمونه­هايي با حداكثر آلودگي (2 نمونه) و سويه­هاي خالص آسپرژيلوس فلاووس با استفاده از محيط كشت پوتيتو دكستروز آگار، پرايمر اختصاصي و واكنش PCR انجام پذيرفت. يافته­هاي به دست آمده از آناليز آفلاتوكسين M1 و B1 توسط آزمون آماري T و با نرم افزار SAS مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت و اعداد به دست آمده با اعداد استاندارد جهاني و ملي مقايسه شد. نتايج: نتايج به دست آمده نشان داد كه تمامي نمونه­هاي شير و خوراك آلوده به آفلاتوكسين بودند ولي ميزان آلودگي نمونه­هاي شير كمتر از مقادير مجاز استاندارد ايران، آمريكا و اتحاديه اروپا (به ترتيب 1/0، 5/0 و 05/0 ميكروگرم در كيلوگرم) بود و از بين 10 نمونه تنها دو نمونه خوراكي ميزان آلودگي آفلاتوكسين B1 بالاتر از حد مجاز استانداردهاي ايران و اتحاديه اروپا (5 ميكروگرم در كيلوگرم) بود. محدوده آلودگي نمونه­هاي شير و خوراك به ترتيب در دامنه­هاي 021/0 الي 05/0 و 1/1 الي 9/6 ميكروگرم در كيلوگرم مشاهده شد. از لحاظ آماري نيز آلودگي آفلاتوكسين M1 و B1 سطح منطقه از استانداردهاي ملي و بين المللي پايينتر بود. تفاوت معني­داري بين ميانگين وجود داشت و به طور معني­داري ميانگين آلودگي­ها پايين­تر از اين استانداردها بود (به ترتيب 0001/0>p و 01/0>p براي شير و خوراك). بر اساس نتايج به دست آمده در خصوص شناسايي گونه قارچي نيز با توجه به عدم تشكيل باند در محدوه­ bp413، مي­توان نتيجه گرفت كه گونه غالب و عامل اصلي آلودگي خوراك­هاي نمونه برداري شده، گونه فلاووس نبوده است. نتيجه گيري نهايي: تفاوت معني­داري بين ميانگين آلودگي آفلاتوكسين M1 و B1 سطح منطقه با استانداردهاي ملي و بين المللي وجود داشت و ميانگين آلودگي­ها پايين­تر از اين استانداردهاي مزبور بود.

Introduction: Aflatoxins are a large group of mycotoxins that are produced through Polyketide pathway by specific species of Aspergillus flavus, Aspergillus parasiticus, and Aspergillus nomius. These pesticides are known to be the most dangerous mycotoxins affecting human and livestock health (Pleadin et al. 2014). Several hundred mycotoxins have been identified, and more than 25% of the world annual grain production is contaminated with mycotoxin (Smith et al. 2016). Among the 400 known mycotoxins, Aflatoxin B1, B2, G1, and G2 are the most important food and feed mycotoxins (Costanzo et al. 2015). Aflatoxin M1 and M2 are the hydroxyl metabolite of aflatoxin B1 and B2 that can be found in milk or other animal products (Hussein and Brasel. 2001). At the first level, the main manifestations of mycotoxins exposure in animals are reductions in feed intake and weight gain. At the second level, mycotoxins affect the quantity of animal products. The third level of influence is the safety and quality of the products from exposed animals (Wang et al. 2019). The present study was designed to detect contamination of aflatoxin M1 in milkand, aflatoxin B1 in feed and subsequent molecular isolation and identification of Aspergillus flavus species.