بررسي تحمل به خشكي ژنوتيپ‌هاي كلزا با استفاده از تجزيه باي‌پلات

خشك سالي يكي از مهم ترين تنش هاي زيست محيطي است كه اثر مخربي بر رشد گياهان و بهره وري محصولات زراعي در سرتاسر جهان دارد. به منظور بررسي تأثير تنش خشكي بر عملكرد دانه و اجزاي عملكرد و بررسي شاخص هاي تحمل به خشكي، 20 ژنوتيپ كلزا در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار در دو شرايط تنش و بدون تنش خشكي مورد بررسي قرار گرفتند. نتايج مقايسه ميانگين نشان داد كه ژنوتيپ ها ازنظر همه صفات با يكديگر اختلاف معني داري داشتند. همچنين عملكرد دانه، وزن هزار دانه و كارايي مصرف آب تحت شرايط تنش خشكي بيشتر از ساير صفات كاهش يافت. شاخص ميانگين هندسي بهره وري (GMP)، شاخص بهره وري متوسط (MP) و شاخص ميانگين هارمونيك (HAM) بيشترين همبستگي را با عملكرد دانه در شرايط تنش و بدون تنش به خود اختصاص دادند. در اين مطالعه از روش GTbiplot براي گروه بندي و تشخيص ارقام متحمل به خشكي استفاده شد. نمودار باي پلات مبتني بر اثر متقابل ژنوتيپ times; صفت (شاخص تحمل) نشان داد كه ژنوتيپ Zarfam پايدارترين ژنوتيپ براي هر دو شرايط بدون تنش و تنش خشكي مي باشد و ژنوتيپ هاي Talent و Talye به عنوان حساس ترين ژنوتيپ ها به تنش خشكي شناسايي شدند. لذا مي توان گفت استفاده از روش آماري GTbiplot اطلاعات بسيار مفيدي در بررسي تحمل به خشكي ژنوتيپ هاي كلزا در شرايط تنش رطوبتي فراهم مي نمايد.