بررسي تجزيه عليت و همبستگي اثر الگو و تراكم كاشت بر دو رقم كلزا

به منظور شناسايي صفات مهم زراعي مرتبط با عملكرد دانه در كلزا، دو رقم كلزا (گلبرگ دار هايولا 401 و بدون گلبرگ هيليت 201) در سه تراكم و دو آرايش كاشت به صورت طرح اسپيلتفاكتوريل در قالب طرح پايه بلوك هاي كامل تصادفي با 3 تكرار در موسسه تحقيقات برنج كشور در رشت در سال 85-84 اجرا شد و صفات عملكرد و اجزاي آن مورد ارزيابي قرار گرفتند. نتايج تجزيه واريانس داده ها اختلاف معني داري را بين ارقام كلزا از نظر كليه صفات نشان داد كه دلالت بر وجود تنوع بالا در بين آن ها است. عملكرد همبستگي مثبت و معني داري را با تعداد خورجين در بوته، طول غلاف، تعداد دانه در خورجين و تعداد شاخه هاي فرعي در هر يك از شرايط آرايش كاشت، نوع رقم و تراكم كاشت نشان داد، در حالي كه با صفت ارتفاع بوته همبستگي منفي و معني داري داشت. همبستگي در شرايط مختلف با هم تفاوت داشتند كه نشان دهنده تاثير شرايط بر همبستگي ها مي باشد. تجزيه رگرسيوني گام به گام نشان داد كه در هر شرايط، صفت خاصي وارد مدل شده و تغييرات عملكرد دانه را توجيه مي نمايد. تجزيه ضرايب مسير در شرايط مختلف نشان داد كه صفت تعداد خورجين در بوته در اكثر شرايط مورد مطالعه بيشترين اثر مستقيم را نسبت به ساير صفات و كمترين اثر غيرمستقيم را از طريق صفات ديگر بر روي عملكرد دانه داشته و بنابراين مي تواند به عنوان مهم ترين صفت جهت بهبود عملكرد دانه در اكثر شرايط معرفي گردد.