ارزيابي قرابت ژنتيكي و شناسايي نشانگرهاي اختصاصي براي گلرنگ و خويشاوندان وحشي آن در ايران

خويشاوندان وحشي منبع مهمي از ژن هاي مربوط به صفات مطلوب و سازگاري به شرايط محيطي هستند كه مي توانند براي غني سازي ذخيره ژني گلرنگ زراعي مورد استفاده قرار گيرند. در اين مطالعه، قرابت ژنتيكي و امكان يافتن نشانگرهاي اختصاصي براي سه گونه جنس كارتاموس شامل تينكتوريوس، لاناتوس و اكسياكانتا با استفاده از آغازگرهاي ISSR مورد بررسي قرار گرفت. تفكيك باندها روي ژل آگارز و پلي آكريل آميد صورت پذيرفت. از 9 آغازگر ISSR در مجموع 169 باند ايجاد گرديد كه 5/96 درصد آنها چند شكلي نشان دادند. از نظر توانايي ايجاد چند شكلي بين گونه اي، متوسط تعداد باندهاي چند شكل ايجاد شده توسط آغازگرها 33/18 بود و بالاترين محتواي اطلاعات چند شكل (PIC) توسط آغازگر 1 بدست آمد. نتايج ماتريس تشابه نشان داد كه بيشترين شباهت بين گونه زراعي و اكسياكانتا وجود داشت. تجزيه خوشه اي بر اساس ضريب Jaccard با روش گروه بندي UPGMA، نمونه ها را به سه گروه تقسيم كرد كه هر يك متعلق به يكي از سه گونه مورد بررسي بود. در كل 40 باند اختصاصي براي سه گونه مورد بررسي شناسايي شد كه بيشتر آنها توسط دو آغازگر 5 و 6 توليد شدند و گونه زراعي (تينكتوريوس) با 20 باند بيشترين را به خود اختصاص داد. براي دو گونه لاناتوس و اكسياكانتا نيز به ترتيب 12 و 8 باند اختصاصي كشف گرديد. با استفاده از اين نشانگرهاي اختصاصي شناسايي شده، تاكسونومي و تمايز سه گونه جنس گلرنگ با دقت بالا و بدون نياز به ارزيابي هاي مورفولوژيكي ممكن مي گردد. نتايج اين تحقيق همچنين كمك شاياني در افزايش كارايي انتقال ژن هاي مفيد از خويشاوندان وحشي به گونه زراعي خواهد كرد.