راه‌كارهاي مناسب گزينش ژنوتيپ‌هاي متحمل به تنش خشكي در كلزا

در اين تحقيق امكان كاربرد شاخص انتخاب ژنوتيپ ايده آل، به منظور شناسايي ژنوتيپ هاي متحمّل به خشكي با استفاده از شاخص هاي مختلف تحمّل به خشكي در سال زراعي 91-1390 در مزرعه مركز تحقيقات و منابع طبيعي يزد انجام شد. سه سطح آبياري شامل آبياري براساس 80 ميلي متر تبخير از سطح تشتك تبخير كلاس A (به عنوان تيمار شاهد)، قطع آبياري از ابتداي ساقه رفتن تا ابتداي گل دهي و قطع آبياري از ابتداي گل دهي تا ظهور خورجين ها كه در كرت اصلي قرار گرفتند و شش ژنوتيپ كلزا در كرت فرعي، به صورت طرح كرت هاي خردشده در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار مورد بررسي قرار گرفتند. سيزده شاخص تحمّل به خشكي شامل شاخص حساسيت به خشكي، شاخص تحمّل تنش، شاخص تحمّل، شاخص تحمّل به تنش غيرزيستي، شاخص درصد حساسيت به تنش، شاخص توليد در شرايط بدون تنش و تنش، شاخص خشكي نسبي، ميانگين هارمونيك، درصد كاهش عملكرد، شاخص پايداري عملكرد، شاخص عملكرد، ميانگين توليد، ميانگين هندسي عملكرد و هم چنين تكنيك شاخص انتخاب ژنوتيپ ايده آل بررسي شد. نتايج نشان داد تنش خشكي، هدايت روزنه اي را در مراحل ساقه رفتن و گل دهي به طور معني داري كاهش داده است. ژنوتيپ Tassilo با مقدار شاخص انتخاب ژنوتيپ ايده آل نزديك به يك، ژنوتيپ متحمّل و ژنوتيپ هاي Cooper و Adriana با مقادير شاخص انتخاب ژنوتيپ ايده آل نزديك به صفر به عنوان ژنوتيپ هاي حساس به خشكي در شرايط تنش در مرحله ساقه رفتن تا شروع گل دهي شناخته شدند. ژنوتيپ Lilian با مقدار شاخص انتخاب ژنوتيپ ايده آل نزديك به يك، ژنوتيپ متحمّل به خشكي در شرايط تنش در مرحله گل دهي تا خورجين دهي و هم چنين ژنوتيپ هاي Cooper و Adriana با پايين ترين مقادير شاخص انتخاب ژنوتيپ ايده آل جزء ژنوتيپ هاي حساس به خشكي در اين مرحله معرفي شدند.