بررسي شيوه هاي حضور نويسنده در متن تاريخ جهانگشاي جويني بر مبناي نظرية گذرنماهاي ياكوبسن

تاريخ گرايي نوين، تاريخ را روايتي داستاني و يك محصول «ذهني» و بازگويي واقعيتي مي داند كه در ذهن نويسنده شكل گرفته است و نويسنده در آن دخالت دارد. زبان شناسان ساختارگرايي چون رومان ياكوبسن بر مبناي شيوه هاي ساختارگرايي، روايي و ذهني بودن متون تاريخي را بررسي كرده اند. ياكوبسن با تكيه بر اين كه ابزار مورخ، زبان است، معتقد است كه او با وجود تلاش براي آشكار نكردن خود در متن تاريخي، عناصري از اين ابزار را به كار مي گيرد كه نمايان كننده حضورش در متن است و دخالت او را در نگارش تاريخش نشان مي دهد. ياكوبسن اين عناصر را «گذرنما» مي خواند. نگارنده اين مقاله بر آن است تا با بررسي گذرنماها در متن تاريخ جهان گشاي جويني، حضور و دخالت نويسنده در اين متن تاريخي را نمايان كند. لذا با بهره گيري از دو نوع ماخذ و به شيوه كتابخانه اي، ابتدا گذرنماها و شيوه بررسي آن ها را در منابع موضوعي نظريات نقد ادبي متمايز كرده، سپس براي هر يك از انواع و زير انواع آن ها، شواهدي را از جلد دوم تاريخ جهان گشاي جويني جمع آوري و بررسي كرده است. نتايج، حاكي از آن است كه نويسنده گذرنماهاي بسياري را در متن خود به كار برده كه حضور و دخالت او را در متن تاريخيش به اثبات مي رساند.