شناسايي متغيرهاي موثر بر توسعه اقتصادي- اجتماعي آينده شهرستانهاي ايران با رويكرد برنامه ريزي سناريو مبنا (نمونه موردي: شهرستان خرم‌آباد)

فاقد عنوان لاتين

مناطق شهري و روستايي امروزه در محيطي با پيچيدگي زياد و تغييرات سريع زندگي مي­ كنند و روش‌هاي سنتي در تعبير و درك براي توسعه اين محيط ­هاي جمعي با توجه به‌سرعت بالاي تغييرات آنها، كار آيي خود را ازدست‌ داده‌اند؛ بنابراين ضرورت به‌كارگيري روش‌ها و فنون جديد براي توسعه آينده اين مناطق امري اجتناب‌ناپذير است. يكي از روش‌هاي علمي جديد در اين زمينه علم آينده ­نگاري است كه كمك مي­كند برنامه ­ريزان و متخصصين، مسيرهايي با ريسك‌پذيري پايين­ تر براي دست­يابي به اهداف توسعه آينده مناطق و شهرها انتخاب كنند. با توجه به اين ضرورت، پژوهش حاضر به دنبال شناسايي مهم‌ترين متغيرها و قابليت‌هاي تأثيرگذار بر توسعه اقتصادي- اجتماعي شهرستان خرم‌آباد تاسال 1410 مي­ باشد. روش تحقيق تحليل ساختاري و هدف كاربردي است. داده‌هاي جمع‌آوري‌شده شامل 50 متغير راهبردي (ماتريس 50*50) و 19 قابليت (ماتريس 19*19) اثرگذار بر توسعه شهرستان خرم‌آباد در افق 1410 است كه از طريق مطالعه اسناد (آمايش سرزميني و ساير اسناد بالادستي) و نظر كارشناسان جمع‌آوري‌شد. در گام بعدي، متغيرها در ماتريس متقاطع (پرسشنامه) تعريف شدند و از نخبگان خواسته شد، امتيازات هر متغير را بر حسب ميزان تاثيرگذاري از (0 بدون تاثير تا 3 تاثيرگذاري بالا) را وارد ماتريس كنند. نتايج به‌دست‌آمده نشان مي‌دهد كه: با دو بار چرخش داده‌اي ضريب پرشدگي، 89/565 مي‌باشد و اين نشان‌دهنده تأثيرگذاري بالاي متغيرها بر يكديگراست. همچنين، متغيرهاي راهبردي « بودجه اختصاص‌يافته به بخش‌هاي مختلف شهرستان با امتياز92»،، «مديريت كلان كشور با امتياز 85»، «حكمروايي شهري با امتياز خالص تأثيرگذاري 81» و «خشك‌سالي و كمبود منابع آبي با امتياز 87» به‌عنوان مهم‌ترين متغيرهاكلان با خالص تأثيرگذار بالا بر توسعه شهرستان شناسايي شدند. در ادامه نتايج تحليل نشان داد كه قابليت‌هاي اولويت‌دار جهت توسعه شهرستان خرم‌آباد براي سال 1410 عبارت‌اند از؛ «گردشگري؛ اكو توريسم و آثار تاريخي»، «زراعت شهرستان و توليد محصولات متنوع»، «شهرك‌هاي صنعتي شهرستان خرم‌آباد و توليدات صنعتي».